” … albowiem wasza nagroda wielka jest w niebie”

Siła nauczania Jezusa odzwierciedla się w słowach niektórych spośród słuchających go, którzy mówili: Nigdy jeszcze nikt nie przemawiał tak, jak ten człowiek przemawia (J 7.46). Często jego słowa miały głębsze znaczenie, niż można było dostrzec słuchając ich powierzchownie.

Jako przykład można przytoczyć zdarzenie, o którym czytamy w ewangelii św. Jana, kiedy to Jezus oczyszczał świątynię podczas święta Paschy. Czynił to, wypędzając kupców i bankierów, którzy stworzyli sobie monopol na swoje usługi dla wiernych. Ich działanie było profanacją świątyni, która w oczach Jezusa była domem ojca oraz domem modlitwy dla Jego ludu (J 2.13-17).

TRUDNE DO ZROZUMIENIA POWIEDZENIE

Wystawiany na próbę przez przywódców religijnych odnośnie tego, czy ma prawo czynić to, co uczynił, Jezus odrzekł: Zburzcie tę świątynię, a Ja w trzech dniach wzniosę ją na nowo (J 2.19). Zbici z tropu jego odpowiedzią, przywódcy ci mogli myśleć jedynie w kategoriach świątyni jako budynku, którego budowa zajęła już czterdzieści sześć lat. Jezus jednakże wiedząc, że owi przywódcy mieli zamiar jego „zburzyć”, używa słowa świątynia jako symbolu swego ciała (J 2.21). Pełne i zakładane znaczenie tych słów Jezusa pojęli jego uczniowie, przeciwnie niż przywódcy, o wiele później, kiedy Pan zmartwychwstał. Wówczas uczniowie dostrzegli głębsze znaczenie tego powiedzenia i radowali się z tego jako wypełnienia się proroczych słów Jezusa.

Innym razem Jezus założył z góry pewne zrozumienie u części spośród jego słuchaczy. Kiedy zadano mu hipotetyczne pytanie oparte na błędnych założeniach, odpowiedział: Jesteście w błędzie, nie znając Pisma ani mocy Bożej (Mt 22.29). By znać Pismo – ich nauczanie (włącznie z omawianym przez nas przykładem), najlepiej porównywać Pismo z Pismem. Badanie wersu wyrwanego z kontekstu najpewniej doprowadzi do niepoprawnej interpretacji i oskarżenia: Jesteście w błędzie.

OBIETNICA DANA UCZNIOM

Dlatego przyjąwszy tę procedurę badania Pisma, możemy rozpocząć ustalanie źródeł powiedzenia Jezusa – albowiem wasza nagroda wielka jest w niebie (Mt 5.12). Jest to część kazania na górze i pojawia się tuż przed tym, jak Jezus zwraca się do uczniów, przyrównując ich do soli dla ziemi. W dziele, jakie ich czekało, głoszenia ewangelii o nadchodzącym królestwie Boga, błogosławieństwa, do których Jezus nawiązywał podczas kazania, można połączyć z wrogością i gorzkimi prześladowaniami, które będą cierpieli uczniowie w imię Chrystusa.

Pójdą oni tą samą drogą jak prorocy Izraela z dawnych czasów, o których św. Jakub napisał: Za przykład wytrwałości i cierpliwości weźcie, bracia, proroków, którzy przemawiali w imię Pańskie (Jk 5.10). Podobne jest świadectwo św. Mateusza, gdyż relacjonuje on, jak Jezus ostrzegał uczniów: Błogosławieni jesteście, gdy /ludzie/ wam urągają i prześladują was, i gdy z mego powodu mówią kłamliwie wszystko złe na was. Następnie zapewnia ich o nagrodzie za wierną służbę z ich strony: Cieszcie się i radujcie, albowiem wasza nagroda wielka jest w niebie. Tak bowiem prześladowali proroków, którzy byli przed wami (Mt 5.11-12).

Przy powierzchownym czytaniu wersu 12 może się wydawać, że wierni uczniowie idą do nieba, aby otrzymać swoją nagrodę i w taką interpretację wierzy wielu ludzi, zwących siebie samych chrześcijanami. Jeśli byłby to jedyny ustęp w Biblii odnoszący się do przyszłej nagrody dla wiernych, taka interpretacja mogłaby brzmieć wiarygodnie. Jednakże istnieją liczne ustępy w Piśmie, które uczą nas czegoś innego i właściwe zrozumienie może być wywiedzione jedynie z porównania nauki zawartej w tym wersie z innymi fragmentami w Biblii.

NAGRODA – W NIEBIE CZY NA ZIEMI ?

Można wyciągnąć dwa prawdopodobne wnioski z nauczania Jezusa. Albo wierny idzie do nieba, aby tam otrzymać nagrodę, albo nagroda przychodzi do wiernego z nieba, tutaj na ziemi. Przyjrzyjmy się teraz niektórym ustępom, które jasno pokazują, że wierny otrzymuje nagrodę.

Wspomnieliśmy, że tuż przed powiedzeniem tych słów Jezus wypowiedział szereg twierdzeń nazwanych „błogosławieństwami” (zob. il.), z których jedno było cytatem z psalmu 37: Błogosławieni cisi, albowiem oni na własność posiądą ziemię (Mt 5.5). W pierwszym liście św. Piotra nagroda jest powiązana z największym cudem wszystkich czasów – zmartwychwstaniem Jezusa Chrystusa:

Niech będzie błogosławiony Bóg i Ojciec Pana naszego Jezusa Chrystusa. On w swoim wielkim miłosierdziu przez powstanie z martwych Jezusa Chrystusa na nowo zrodził nas do żywej nadziei: do dziedzictwa niezniszczalnego i niepokalanego, i niewiędnącego, które jest zachowane dla was w niebie (1 P 1.3-4).

Słowo Boga nie jest samo w sobie sprzeczne i widzimy w powyższym cytacie zastrzeżenie, że źródło nagrody znajduje się w niebie, ale że jest ona zachowana. Tak, nagroda jest trzymana czy zatrzymana, dopóki, jak czytamy w ostatnich ośmiu słowach wersu 5. – jest ona gotowa objawić się w czasie ostatecznym (1 P 1.5). Takie samo spojrzenie wyrażone jest w liście św. Pawła do Tymoteusza, gdzie w wierze oczekuje on z niecierpliwością dnia zmartwychwstania:

W dobrych zawodach wystąpiłem, bieg ukończyłem, wiarę ustrzegłem. Na ostatek odłożono dla mnie wieniec sprawiedliwości, który mi w owym dniu odda Pan, sprawiedliwy Sędzia, a nie tylko mnie, ale i wszystkich, którzy umiłowali pojawienie się Jego. (2 Tym 4.7-8).

JEZUS POWRÓCI NA ZIEMIĘ

Jasno wynika z ewangelii Mateusza, że nagrodę odłożoną w niebie otrzymuje sprawiedliwy i że ma ona być dana na ziemi. Sprawdźmy ten ustęp i wyobraźmy sobie tę scenę, kiedy uczniowie ujrzeli Jezusa wstępującego w cielesnej formie do nieba. Kiedy spoglądali w niebo, usłyszeli głosy aniołów mówiących: dlaczego stoicie i wpatrujecie się w niebo? Ten Jezus, wzięty od was do nieba, przyjdzie tak samo, jak widzieliście Go wstępującego do nieba (Dz 1.11).
Ewidentnie widać z tego, co przeczytaliśmy gdzie indziej w jego ewangelii, że wierzył w to piszący ją św. Mateusz, który zanotował odnośnie powrotu Jezusa na ziemię:

Albowiem Syn Człowieczy przyjdzie w chwale Ojca swego razem z aniołami swoimi, i wtedy odda każdemu według jego postępowania (Mt 16.27).

W ostatnim rozdziale księgi Objawienia kolejne przypomnienie o powrocie Chrystusa na ziemię jest przekazane przez Jezusa wiernym, spośród których niektórzy stracą w międzyczasie swoją wiarę:

Kto krzywdzi, niech jeszcze krzywdę wyrządzi, i plugawy niech się jeszcze splugawi, a sprawiedliwy niech jeszcze wypełni sprawiedliwość, a święty niechaj się jeszcze uświęci.
Oto przyjdę niebawem, a moja zapłata jest ze Mną, by tak każdemu odpłacić, jaka jest jego praca (Obj 22.11-12).

CZAS SĄDU

Oto naucza się nas, że nagroda obejmuje zarówno sprawiedliwych, jak i tych innych określanych jako ten, co krzywdzi i ten będący plugawym. To oznacza, że rodzaj nagrody będzie różny w obydwu przypadkach. Nagroda jest odmierzona, jak to ujmuje biblijny zapis, by tak każdemu odpłacić, jaka jest jego praca.

Już to widzieliśmy, że nagroda dla sprawiedliwego człowieka jest darem wiecznego życia danym po powrocie Jezusa. Jest to odpowiednia dla niego nagroda, miejsce w Bożym Królestwie. Jaka więc jest nagroda dla krzywdziciela, człowieka plugawego, innymi słowy kogoś niesprawiedliwego? Św. Mateusz mówi nam o tym w swej ewangelii. Znów przedstawiona scena wiąże się z powrotem Jezusa Chrystusa na ziemię:

Gdy Syn Człowieczy przyjdzie w swej chwale i wszyscy aniołowie z Nim, wtedy zasiądzie na swoim tronie pełnym chwały. I zgromadzą się przed Nim wszystkie narody, a On oddzieli jednych [ludzi] od drugich, jak pasterz oddziela owce od kozłów. Owce postawi po prawej, a kozły po swojej lewej stronie. Wtedy odezwie się Król do tych po prawej stronie: Pójdźcie, błogosławieni Ojca mojego, weźcie w posiadanie królestwo, przygotowane wam od założenia świata! (Mt 25.31-34)

Figura retoryczna w odniesieniu do sprawiedliwych jest czytelna, należą oni do klasy owiec. Oporni, nieprawi, plugawi, niesprawiedliwi są przedstawieni jako kozły i wziąwszy pod uwagę ostatni wers z powyższego rozdziału, widzimy nagrodę, jaka jest dla nich odmierzona. I pójdą ci na mękę wieczną,(pozostaną śmiertelni i umrą) sprawiedliwi zaś do życia wiecznego (Mt 25.46).

ZŁOCZYŃCA NA KRZYŻU

Wielu chrześcijan jest przekonanych, że słowa Chrystusa skierowane do złoczyńcy na krzyżu także dowodzą, iż to niebo jest miejscem, w którym można się będzie cieszyć nagrodą. Ale spójrzmy na ten wers w kontekście całego rozdziału. Nie przeoczmy również dodatkowych informacji w Łk 24. Jak brzmiała prośba złoczyńcy? Jezu, wspomnij na mnie, gdy przyjdziesz do swego królestwa. Co odpowiedział Jezus? Zaprawdę, powiadam ci: Dziś ze Mną będziesz w raju (Łk 23.42-43). Jasne jest, że prośba była sformułowana na podstawie takiej, że złoczyńca prosił o miejsce dla siebie w mającym nadejść w przyszłości wydarzeniu – wydarzeniu przewidzianym przez św. Pawła, o czym wspominaliśmy wcześniej w tym artykule (2 Tym 4.8).

Odpowiedź Jezusa powiadam ci, dziś…odpowiada hebrajskiej frazeologii. Rozważ na przykład następujące podobne wyrażenia:

Kładę dziś przed tobą życie i szczęście (Pwt 30.15);
Świadkami jesteście (dziś) (Rut 4.9);
Oznajmiłem wam więc dzisiaj (Jr 42.21);
gdybyś i ty poznało w ten dzień (Łk 19.42).

Ten styl językowy używany przez Jezusa pokazuje, że w swej odpowiedzi do złoczyńcy na krzyżu zmienione zostało miejsce przecinka w zdaniu i powinien on wystąpić raczej po słowie dziś, niż przed nim, nadając wypowiedzi sens: Mówię do ciebie teraz. Czytelnik powinien pamiętać o tym, że greka stosowana we wczesnych manuskryptach Nowego Testamentu nie używała żadnych znaków interpunkcyjnych. Dla tych czytelników, dla których nie jest ważny argument związany z interpunkcją, musimy zajrzeć do Pisma , aby się przekonać, że Chrystus nie był w raju w dniu swego ukrzyżowania.

Przepowiadając swą śmierć, Jezus powiedział wyraźnie: tak Syn Człowieczy będzie trzy dni i trzy noce w łonie ziemi (Mt 12.40). Jak więc mógł Syn Człowieczy być jednocześnie w raju i na ziemi? Po swym zmartwychwstaniu Jezus powiedział do Marii: Nie zatrzymuj Mnie, jeszcze bowiem nie wstąpiłem do Ojca (J 20.17).

RAJ NA ZIEMI

Powyższe ustępy czynią także bezpodstawną wiarę w nieśmiertelność duszy, która to nauka nie wypływa z Biblii. Jezus pozostał na ziemi przez następne czterdzieści dni po swym zmartwychwstaniu (zob. Dz 1.3). Jego wstąpienie do nieba odbyło się w cielesnej formie, a nie jako bezcielesnej duszy – gdyż tak samo, jak zostali zapewnieni uczniowie, powróci on na ziemię (Dz 1.11). Wierzący w pójście do nieba po śmierci może teraz przyznać, że zmiana interpunkcji ma znaczenie i ona czy on powinni zgodzić się z tym, iż raj nie mógłby być w niebie. Jak to już stwierdziliśmy, żałujący za grzechy złoczyńca oczekiwał z niecierpliwością przyszłych wydarzeń, co zgadza się z wypowiedzią Jezusa odnośnie raju.

W Biblii raj jest zawsze kojarzony z miejscem na ziemi. Jest to tłumaczenie oryginalnego słowa z greki Nowego Testamentu. Grecki wyraz paradeisos oznacza wielki, dostarczający przyjemności ogród z drzewami. Pochodzi on od perskiego słowa oznaczającego ogród należący do wschodniego monarchy albo człowieka szlachetnie urodzonego. Słowo „raj” jest zatem używane na opisanie pięknego miejsca na ziemi, a nie w niebie. Rozważmy, co następuje:

Zwycięzcy dam spożyć owoc z drzewa życia, które jest w raju Boga (Obj 2.7).

ZMARTWYCHWSTANIE I SĄD

Aluzja do ogrodu w Edenie jest niewątpliwa. Ogród w Edenie został użyty do opisania podobnych jemu warunków, które zapanują na ziemi w Bożym królestwie (zob. np. Rdz 13.10; Iz 51.3; Ez 36.35). Jezus nauczał, że życie wieczne zostanie poprzedzone przez zmartwychwstanie i sąd w dniu ostatnim:

Nie dziwcie się temu! Nadchodzi bowiem godzina, w której wszyscy, którzy spoczywają w grobach, usłyszą głos Jego: a ci, którzy pełnili dobre czyny, pójdą na zmartwychwstanie życia; ci, którzy pełnili złe czyny – na zmartwychwstanie potępienia (J 5.28-29).

Prorok Daniel przepowiedział czas, gdy Bóg zainterweniuje w sprawach tego świata i wielu powstanie z martwych. Ci, którzy okażą się być wiernymi, otrzymają nagrodę, którą będzie życie wieczne. Opisuje on ten czas jako okres ucisku, jakiego nie było, odkąd narody powstały (Dn 12.1). Wówczas, jak pisze Daniel:

Wielu zaś, co posnęli w prochu ziemi, zbudzi się: jedni do wiecznego życia, drudzy ku hańbie, ku wiecznej odrazie (Dn 12.2).

Zarówno gdy czytamy Stary, jak i Nowy Testament, Pismo tworzy jedną całość w swym nauczaniu, że ostateczne miejsce, które będzie nagrodą dla sprawiedliwych, znajduje się na ziemi. Dlatego psalmista dodaje swoje świadectwo, a zatem nie możemy pobłądzić:

Niebo jest niebem Pana, synom zaś ludzkim dał ziemię (Ps 115.16).

Sprawiedliwi posiądą ziemię i będą mieszkać na niej na zawsze (Ps 37.29).

Gwilym Jones