I. Mateusza 25:46
„I odejdą ci na kaźń wieczną, sprawiedliwi zaś do życia wiecznego.”
KWESTIA: Powyższy cytat Pisma Świętego jest przedstawiany jako dowód wiecznych mąk niesprawiedliwych. Argumentuje się, że skoro to samo greckie słowo „aionios” zostało użyte zarówno dla oznaczenia czasu trwania życia sprawiedliwych jak i okresu trwania kary niegodziwych, to zgodnie z powyższym, przeznaczeniem bezbożnych musi być wieczne cierpienie.
OBJAŚNIENIE:
1. Kara z pewnością jest wieczna, ale nie oznacza ona świadomego wiecznego cierpienia. Kara będzie ostatecznym i zupełnym (bez nadziei na zmartwychwstanie) pozbawieniem życia (Psalm 37:9,34) Życie wieczne zachowane jest dla sprawiedliwych podczas gdy niegodziwcy przeznaczeni są na „drugą śmierć” (Obj. 21:8), która zgodnie z terminologią biblijną oznacza stan nieświadomości (Psalm 146:3-4; Kazn. 9:5). Słowo „wieczną” użyte jest w odniesieniu do rezultatu, a nie procesu. Podobnie „sąd wieczny” (Hebr. 6:2) oraz „wieczne odkupienie” (Hebr. 9:12) nie oznaczają, że sąd oraz dzieło odkupienia będą kontynuowane w nieskończoność, ale raczej, że ich skutki będą wieczne.
2. Niegodziwcy mają być poddani cierpieniu w Dniu Sądu (Mat. 8:12; 13:30, 40-42, 49-50; Łuk. 12:47-48), ale nie będzie to cierpienie wieczne. Inne fragmenty Pisma również wskazują na ograniczony czas trwania katuszy. Na przykład:
a) Mówiąc o tych, „…którzy nie znają Boga… którzy nie są posłuszni ewangelii Pana naszego Jezusa”, Apostoł Paweł stwierdza, iż „Poniosą oni karę: zatracenie wieczne, oddalenie od oblicza Pana i od mocy chwały jego.” (2Tes. 1:8-9)
b) Jezus powiedział, że „Kto nie trwa w nim, ten zostaje wyrzucony precz jak zeschnięta latorośl; takie zbierają i wrzucają w ogień, gdzie spłoną.” (Jana 15:6) Wyrażenia „Wyrzucenie precz jak zeschniętą latorośl” oraz „spalenie” sugerują określony czas spalania tzn. do momentu aż to co palne zostanie strawione przez ogień.
c) „A wielu tych, którzy śpią w prochu ziemi, obudzą się, jedni do żywota wiecznego, a drudzy na hańbę i wieczne potępienie.” (Dan. 12:2 porównaj z Jana 5:29). To co jest wieczne to hańba i potępienie, a nie cierpienie świadomych osób.
3. Nawet jeśli przez „wieczną kaźń” rozumie się „wieczne świadome męki” to ten fragment Biblii sam w sobie nie jest dowodem prawdziwości nauki o wiecznej męce bezbożnych ponieważ greckie słowo „aionios” może zarówno odnosić się do ograniczonego jak i nieograniczonego czasu trwania zdarzenia. Chociaż Nowy Testament niemalże zawsze używa wyrazu „aionios” dla oznaczenia nieograniczonego okresu czasu, to istnieją w Septuagincie liczne wersety (gdzie hebrajskie słwo „olam” zostało przetłumaczone właśnie na „aionios”), które wskazują na ograniczony czas trwania danego zdarzenia. Na przykład:
i) „Najcenniejszymi płodami odwiecznych [aionios] gór…”; „Schronieniem pewnym jest Bóg wiekuisty [aionios].” (5Mojż. 33:15,27). W pierwszym z wersetów wyrazem „aionions” oznaczono określony czas trwania podczas gdy w tym samym rozdziale kolejne odniesienie związane jest z nieograniczonym okresem czasu.
ii) Aronowe kapłaństwo miało być kapłaństwem „na wieki po wszystkie ich pokolenia.” (2Mojż. 40:15). Jednak zakłada się ograniczony czas jego trwania ponieważ kapłaństwo to zostało później zmienione przez inne (Heb. 7:12), nastąpiło to wtedy kiedy to co się przedawnia uległo zanikowi (Heb. 8:13).
iii) Zobacz także 1Mojż.. 49:26; 2Mojż. 12:17; 21:6; Jon. 2:7; Hab. 3:6.
Należy ponadto zwrócić uwagę na dwa fragmenty Pisma zawarte w Nowym Testamencie: „ogień wieczny” (greckie aionios) który strawił Sodomę i Gomorę (Judy 7) obecnie już nie płonie (por. Treny 4:6; 2Piot. 2:6; 5Mojż 29:23). Podobnie Filemon miał odzyskać Onezyma na wieki (greckie aionios – Filem. 15).
4. Wiele ustępów Słowa Bożego uczy nas, iż życie wieczne jest nagrodą przygotowaną dla sprawiedliwych (np. Łuk. 20:35-36). Istnieje także wiele wersetów, które wskazują, iż bezbożni i niegodziwcy zostaną zniszczeni (np. 1Tes. 4:13 por. Jana 3:16; 2Tes. 1:9). Dlatego nie jest to jedynie arbitralna decyzja aby wskazywać na niekończący się okres dla słowa „aionios” związanego z życiem sprawiedliwych i ograniczony czas trwania dla tegoż wyrazu w stosunku do kary niesprawiedliwych. Nasz wybór musi być oparty na zasadach związanych z użyciem tego słowa w jeszcze innych miejscach Pisma Świętego oraz nauce całego Słowa Bożego dotyczącej nagrody sprawiedliwych i niegodziwych.
5. Wyraz „kaźń” został przetłumaczony z greckiego słowa „kolasis”, które oznacza „odcięcie”. Pochodzi ono od czasownika „kolazo” znaczącego „obcinać, odejmować”, ale zwykle podobnie jak łacińskie ‘castigare’ oznacza też „utrzymywać w granicach, kontrolować, besztać.” Takie określenie pozostaje w zupełnej harmonii z nauką Pisma Świętego o karze czekającej bezbożnych. Mesjasz powiedział, iż niegodziwcy zostaną wrzuceni do ognia jak gałęzie (Jana 15:6). Psalmista mówi, że będą oni „wytępieni” (Psalm 37:9) i już ich nie będzie (Psalm 37:10). Malachiasz twierdzi natomiast, że niesprawiedliwi zostaną spaleni jak ciernie, tak „że im nie pozostawi ani korzenia, ani gałązki” (Mal. 3:19) „będą prochem pod stopami” (Mal. 3:21). Jak widać nie jest to rodzaj języka, który można by było powiązać z nieśmiertelnością dusz cierpiących wieczne katusze w ogniu piekielnym.
II. Marka 9:43-48
„…Lepiej jest dla ciebie wejść kaleką do żywota, niż mieć dwoje rąk, a pójść do piekła w ogień nieugaszony, gdzie robak ich nie umiera a ogień nie gaśnie…”
KWESTIA: Ten fragment ewangelii „z pasją” wykorzystywany jest w argumentacji jako dowód tego, iż przeznaczeniem niegodziwych jest wieczne cierpienie w ogniu piekielnym.
OBJAŚNIENIE:
1. Niektóre denominacje religijne nalegają aby wyrażenie ”ogień nieugaszony” odczytywać dosłownie, ale co ze stwierdzaniem „gdzie robak ich nie umiera”? Czy w piekle znajdują się jakieś nieśmiertelne insekty? Podobnie ma się sprawa z odcięciem ręki (werset 43), nogi (werset 45) oraz wyłupaniem oka (werset 47), czy należy odbierać te zalecenia w sposób dosłowny?
2. Z dużym prawdopodobieństwem można założyć, iż Jezus cytuje tutaj tekst z Izajasza 66:24, w którym czytamy: „Gdy wyjdą, będą oglądać trupy ludzi, którzy odstąpili ode mnie; bo robak ich nie zginie, a ogień ich nie zgaśnie i będą obrzydliwością dla wszelkiego ciała.” Ale ten nieugaszony ogień nie jest ogniem piekielnym jak nauczają niektóre wyznania. Zauważ różnicę:
a) Ogień znajduje się poza Jerozolimą w Izraelu (Izaj. 66:20). Nie jest to przecież miejsce lokalizacji ognia piekielnego według zwolenników nauki o piekle.
b) Przechodnie będą oglądać trupy ludzi, którzy zgrzeszyli przeciwko Bogu. Według nauki wielu wyznań to przecież dusze mają trafić do piekła, a nie ciała.
3. Greckie słowo „Gehenna” przetłumaczone na „piekło” pochodzi od hebrajskiego „Ghi-Hinnom”, nazwy doliny położonej na południe od Jerozolimy gdzie królowie Achaz i Manasses składali w ofierze bożkowi Molochowi swych synów. (2Kron 28:3; 33:6; Jer. 32:35). To miejsce kultu zostało zburzone przez Jozjasza (2Król. 23:10) i nazwane Topheth (ołtarz). W następstwie stało się ono miejskim wysypiskiem śmieci, gdzie wyrzucano martwe zwierzęta i palono odpadki. To czego nie strawił ogień było pożerane przez robactwo. Dlatego też Jezus używa słowa „Gehenna” jako symbolu całkowitego zniszczenia, a nie jako terminu określającego miejsce wiecznego cierpienia.
4. Ogień w Biblii używany jest dla oznaczenia kompletnego unicestwienia, a nie jako narzędzie do zadawania niekończących się katuszy. Rozważ następujące przykłady:
a) Sodoma i Gomora zostały zniszczone przez ogień i siarkę i są obecnie „przykładem kary ognia wiecznego.” (Judy 7 por. 1Mojż. 19:24). Ale czy te miasta nadal się palą? Słowo Boże sprawozdaje, iż te miejscowości zostały wywrócone w okamgnieniu (Treny 4:6) i obrócone w proch (2Piot. 2:6 por. 5Mojż. 29:23).
b) Nadab i Abihu (synowie Arona) zostali „pożarci” przez ogień, który wyszedł od Pana (3Mojż. 10:1-2).
c) Ogień Bozy „pochłonął” 250 mężów, którzy bezprawnie ofiarowali kadzidło podczas buntu Koracha, Datana i Abirama (4Mojż. 16:35).
d) Ogień stąpił z nieba od Pana i strawił posłańców Króla Samarii za czasów Proroka Eliasza (2Król. 1:10).
5. „Ogień nieugaszony” jest bez wątpienia wyrażaniem, które zakłada ograniczenie w jego zastosowaniu (tzn. trwa – płonie tak długo, aż to co jestem przedmiotem odniesienia zostanie doszczętnie strawione). Dwa fragmenty Pisma mogą posłużyć tutaj jako ilustracja:
a) „Dlatego tak mówi Wszechmocny Pan: Oto mój gniew zawzięty wyleje się na to miejsce, na ludzi i na bydło, na drzewa polne i płody rolne – płonąć będzie i nie zgaśnie.” (Jer. 7:20) Nie mniej jednak Bóg okaże łaskę Syjonowi kiedy „nadejdzie właściwa pora” (Psalm 102:14). Jeruzalem będzie miastem wielkiego Króla (Mat. 5:35 por. Łuk. 1:31-33).
b) „Ja rozniecę w jego bramach ogień i pochłonie pałace Jeruzalemu, i nie zgaśnie.” (Jer. 17:27) Ogień nie przestał płonąć, aż nie strawił wszystkiego co mogło być spalone. Obecnie ogień ten się nie pali.
III. Objawienie Jana 14:10-11
„To i on pić będzie samo czyste wino gniewu Bożego z kielicha jego gniewu i będzie męczony w ogniu i siarce wobec świętych aniołów i wobec Baranka.
A dym ich męki unosi się w górę na wieki wieków i nie mają wytchnienia i we dnie i w nocy ci, którzy oddają pokłon zwierzęciu i jego posągowi, ani nikt, kto przyjmuje znamię jego imienia.”
Objawienie Jana 19:3
„I rzekli po wtóre: Alleluja! I dym jej unosi się w górę na wieki wieków.”
Objawienie Jana 20:10
„A diabeł, który ich zwodził został wrzucony do jeziora z ognia i siarki, gdzie znajduje się też zwierzę i fałszywy prorok, i będą dręczeni dniem i nocą na wieki wieków.”
KWESTIA: Powyższe wersety stanowią fundamentalne podłoże dla nauki o wiecznym cierpieniu niesprawiedliwych.
OBJAŚNIENIE:
1. „Ogień i siarka” użyte są w Objawieniu w sposób metaforyczny a nie dosłowny. Rozważ materiał dowodowy:
a) W pierwszym występującym w księdze Objawienia nawiązaniu do „ognia i siarki” okazuje się, iż wychodzą one z końskich pysków (Obj. 9:17). Z pewnością nie jest to ogień piekielny.
b) Jeśli intencją tych fragmentów Pisma jest przedstawienie literalnych mąk w piekle to zgodnie z relacją musimy również przyjąć, że Jezus i jego aniołowie także znajdują się w tym miejscu tortur gdyż Słowo Boże sprawozdaje: „Będzie męczony w ogniu i siarce wobec świętych aniołów i wobec Baranka.” (Obj. 14:10)
c) Konsekwencja wymaga, iż jeśli „męczenie w ogniu i siarce” jest literalne, to tak samo dosłowne musi być „picie samego czystego wina gniewu Bożego z kielicha Jego gniewu.” (Obj. 14:10) Ale ta metafora jest oczywiście zwrotem zaczerpniętym z księgi Jeremiasza 25:15. Dlaczego więc upierać się przy dosłownym – rzeczywistym ogniu i siarce?
d) Metaforyczna interpretacja „ognia i siarki” pozostaje w zgodzie z ogólnym, symbolicznym charakterem księgi Objawienia. Np. kobieta to „wielkie miasto” (Obj. 17:18), wody to „ludzie” (Obj. 17:15); podobnie Baranek reprezentuje Pana Jezusa Chrystusa (Obj. 17:14).
2. Ogień w Biblii używany jest dla oznaczenia kompletnego unicestwienia, a nie jako narzędzie do zadawania niekończących się mąk. Sodoma i Gomora zostały zniszczone przez ogień i siarkę i są obecnie „przykładem kary ognia wiecznego.” (Judy 7 por. 1Mojż. 19:24). Ale czy te miasta nadal się palą? Słowo Boże potwierdza, iż te miejscowości zostały wywrócone w okamgnieniu (Treny 4:6) i obrócone w proch (2Piot. 2:6 por. 5Mojż. 29:23). Zobacz także 3Mojż 10:1-2; 4Mojż. 16:35; 2Król. 1:10.
3. „I dym jej unosi się w górę na wieki wieków.” (Obj. 19:3) nie ma tu mowy o ogniu piekielnym ponieważ przedstawiona tu scena opisuje zniszczenie „Babilonu wielkiego”, czego świadkami są użalający się kupcy (Obj. 18:8-10,15,18) „Na wieki wieków” podkreśla kompletne unicestwienie.
4. Wydaje się, iż tekst zawarty w Objawienia 19:3 nawiązuje w swej symbolice do Izajasza 34:10. W tym fragmencie Pisma ogień od Pana zesłany na Edom „ani w nocy ani w dzień nie zgaśnie, jego dym wznosić się będzie zawsze.” (Izaj. 34:10). Ale i tym razem nie jest to ogień piekielny ponieważ prorok Izajasz kontynuując swą wypowiedź o opustoszałym lądzie stwierdza, że zamieszkają tam pelikan, jeż, sowa i kruk (werset 11).
IV. Objawienie Jana 19:20
„I pojmane zostało zwierzę, a wraz z nim fałszywy prorok, który przed nim czynił cuda jakimi zwiódł tych, którzy przyjęli znamię zwierzęcia i oddawali pokłon posągowi jego. Zostali oni obaj wrzuceniu żywcem do jeziora ognistego gorejącego siarką.”
Objawienie Jana 20:14
„I śmierć i piekło zostały wrzucone do jeziora ognistego; owo jezioro ogniste, to druga śmierć.”
Objawienie Jana 21:8
„Udziałem zaś bojaźliwych i niewierzących, i skalanych i zabójców, i wszeteczników, i czarowników, i bałwochwalców, i wszystkich kłamców będzie jezioro płonące ogniem i siarką. To jest śmierć druga.”
KWESTIA: Powyższe wersety cytowane są przez niektóre ugrupowania religijne na dowód, iż piekło jest literalnym miejscem cierpień bezbożnych ludzi.
OBJAŚNIENIE:
1. Rozważając poniższą argumentację łatwo zauważyć, iż wyrażanie „jezioro ogniste” nie ma żadnego dosłownego odniesienia:
a) Śmierć zostaje wrzucona do jeziora ognistego (Obj. 20:14). Jak można literalnie zrobić coś takiego ze śmiercią
b) Piekło ma być wrzucone do jeziora ognistego (Obj. 20:14). Tak więc piekło nie jest tym samym miejscem co jezioro ognia.
c) Częstokroć w księdza Objawienia można już znaleźć właściwą interpretację symboli. Np. kobieta to „wielkie miasto” (Obj. 17:18), wody to „ludzie” (Obj. 17:15); podobnie „jezioro ogniste” to inaczej „druga śmierć” (Obj. 20:14; 21:8).
2. „Jezioro ognia i siarki” wyraża metaforycznie to co zostało stwierdzone w sposób dosłowny – „drugą śmierć”. Umrzeć oznacza stracić zdolność myślenia (Psalm. 146:4) być pozbawionym wszelkiej świadomości (Kazn. 9:5). Ta Biblijna definicja śmierci kłóci się z założeniem, że jezioro ognia i siarki oraz druga śmierć odnoszą się do świadomego uczestniczenia w wiecznych cierpieniach.