Szatan, diabeł i demony

SZATAN, DIABEŁ

Poniżej przedstawiono teksty zaczerpnięte z Pisma Świętego, które mogą okazać się bardzo pomocne przy studiowaniu tematów związanych z diabłem, szatanem:

a) Pochodzenie grzechu:
„Niechaj nikt, gdy wystawiony jest na pokusę, nie mówi: Przez Boga jestem kuszony; Bóg bowiem nie jest podatny na pokusy do złego ani sam nikogo nie kusi. Lecz każdy bywa kuszony przez własne pożądliwości, które go pociągają i nęcą; Potem, gdy pożądliwość pocznie, rodzi grzech, a gdy grzech dojrzeje, rodzi śmierć.” (Jak. 1:13-15)
„Mówił bowiem: To, co wychodzi z człowieka, to kala człowieka. Albowiem z wnętrza, z serca ludzkiego pochodzą złe myśli, wszeteczeństwa, kradzieże, morderstwa, cudzołóstwo, chciwość, złość, podstęp, lubieżność, zawiść, bluźnierstwo, pycha, głupota; Wszystko to złe pochodzi z wewnątrz i kala człowieka.” (Marka 7:20-23)

„Podstępne jest serce, bardziej niż wszystko inne, i zepsute, któż może je poznać?” (Jer. 17:9)
b) Znaczenie słowa szatan (przeciwnik) – poniższe wersety odnoszą się do „szatana” jako (w tłumaczeniu dosłownym „przeciwnika”):
i. Boga:
„Potem ponownie rozgorzał gniew Pana na Izraela, tak iż pobudził Dawida przeciwko nim, mówiąc: Nuże, policz Izraela i Judę!” (2Sam. 24:1)
„Wtedy wystąpił szatan przeciwko Izraelowi, pobudziwszy Dawida do tego, aby policzył Izraelitów.” (1Kron. 21:1)
ii. Posłusznego anioła Bożego:
„I zapłonął Pan gniewem, że poszedł, a anioł Pański stanął na drodze jako jego przeciwnik; on zaś jechał na swojej oślicy, a z nim dwaj jego słudzy” (4Mojż. 22:22)
iii. Hadada Edomity:
„Potem wzbudził Pan Salomonowi przeciwnika w osobie Hadada Edomczyka, który wywodził się, z królewskiego rodu w Edomie.” (1Król. 11:14)
iv. Apostoła Piotra:
„A On, obróciwszy się, rzekł Piotrowi: Idź precz ode mnie szatanie! Jesteś mi zgorszeniem, bo nie myślisz o tym co Boskie, lecz o tym, co ludzkie.” (Mat. 16:23)

c) Znaczenie słowa „diabeł” (oskarżyciel, oszczerca) – poniższe wersety odnoszą się do „diabła” lub „oszczercy”:

i. Judasz:
„Jezus odpowiedział im: Czy nie dwunastu was wybrałem? Ale jeden z was jest diabłem.” (Jana 6:10)
ii. Kobiety:
„Podobnie kobiety: powinny być poważne, nie przewrotne, trzeźwe, wierne we wszystkim” (1Tym. 3:11)
„Że starsze kobiety mają również zachowywać godną postawę, jak przystoi świętym; że nie mają być skłonne do obmowy, nie nadużywać wina, dawać dobry przykład.” (Tyt. 2:3)
iii. Mężczyźni:
„Bez serca, nieprzejednani, przewrotni, niepowściągliwi, okrutni, nie miłujący tego, co dobre.” (2 Tym.3:3)
iv. „Grzech w ciele”:
Porównaj – „…aby przez śmierć zniszczyć tego, który miał władzę nad śmiercią, to jest diabła.” (Hebr. 2:14) z – „ale obecnie objawił się On jeden raz u schyłku wieków dla zgładzenia grzechu przez ofiarowanie samego siebie.” (Hebr. 9:26) oraz – „Żeby jak grzech panował przez śmierć, tak i łaska panowała przez usprawiedliwienie…” (Rzym 5:21); „Albowiem zapłatą za grzech jest śmierć…” (Rzym. 6:23)
Zobacz też – „Ale wtedy, czynię to już nie ja, lecz grzech, który mieszka we mnie. Wiem tedy, że nie mieszka we mnie, to jest w ciele moim, dobro; mam bowiem zawsze dobrą wolę, ale wykonania tego co dobre, brak.” (Rzym 7:17-18)

DEMONY

Wiara w demony jest wyjątkowo ważną doktryną pośród wielu wyznań i denominacji religijnych. Zobrazowano to w jednej z publikacji komentującej rozważane zagadnienie:

„Oni [upadli aniołowie z czasów Noego] nie mogą się już zaliczać do grona synów Bożych, ponieważ stali się demonami. Stali się aniołami wielkiego, symbolicznego smoka, Szatana Diabła, pierwszego demona. Jako prowokator demonicznej aktywności stał się ich księciem i władcą. Biblia mówi o nim jako o ‘władcy demonów.’ Jako taki otrzymał imię Belzebub.”
Tłumaczenie na podstawie „Things In Which It Is Impossible For God To Lie” [Rzeczy, w których Boga Nie Może Kłamać], („Brooklyn, New York: Watchtower Bible and Tract Society of N.Y., Inc., & Int. Bible Students Ass., 1965), s. 169

Proponowany tok studium zagadnienia

1. Poniżej przedstawiono analizę wykazującą, iż to, co w czasach Jezusa przypisywano opętaniu przez demony obecnie opisuje się przy użyciu „nie co” innej terminologii. Jednakże w jednym jak i drugim przypadku mamy do czynienia z tymi samymi symptomami. Łatwo zauważyć, iż Jezus Chrystus posługiwał się „językiem epoki”:

opis nazewnictwo w czasach Jezusa obecna nazwa choroby
„Wtedy przyniesiono do niego opętanego, który był ślepy i niemy; i uzdrowił go, tak że odzyskał mowę i wzrok.” (Mat. 12:22) „Opętany przez diabła [demony]” Ślepy i niemy
„A gdy wychodził z łodzi, oto wybiegł z grobów naprzeciw niego opętany przez ducha nieczystego człowiek,…i nikt nie mógł go nawet łańcuchami związać, gdyż często związany pętami i łańcuchami, zrywał łańcuchy i kruszył pęta, i nikt nie mógł go poskromić. I całymi dniami i nocami przebywał w grobowcach i na górach, krzyczał i tłukł się kamieniami.” (Marka 5:1-5) „Opętany przez ducha nieczystego” Szaleństwo, schizofrenia
„A gdy go duch ujrzał, zaraz zaczął nim szarpać, a on upadłszy na ziemię, tarzał się z pianą na ustach…I często go rzucał nawet w ogień i wodę…”(Marka 9:17-27) „Duch niemy” Epilepsja
„A oto była tam kobieta, od osiemnastu lat cierpiąca, pochylona tak, że zupełnie nie mogła się wyprostować… Czy tej córki Abrahama, którą szatan związał już od osiemnastu lat, nie należało rozwiązać od tych pęt w dniu sabatu?” (Łuk. 13:11-17) „związanie przez szatana, ducha niemocy” artretyzm

Zobacz także Jana 10:20; Marka 3:21 gdzie stwierdzenie „demona ma i szaleje” oznacza „odejście od zmysłów”

2. Obecnie pacjenci z objawami choroby takimi samymi jak te, o których w czasach Nowego Testamentu zwykło się mówić, iż są skutkiem opętania przez demony leczy się za pomocą środków farmakologicznych. Jest to niezwykle znaczące, ponieważ jeżeli rzeczywiście powodem dolegliwości, jak to się sugeruje, było owładnięcie przez diabła, jak wyjaśnić fakt, że obecnie chorzy wracają do zdrowia po zażyciu pewnych medykamentów lub dzięki poddaniu się jakiejś terapii. Czy pigułki są w stanie wypędzić demona?

3. Chociaż przekaz narracyjny wydaje się wskazywać, iż ”duchy” krzyczały, jest rzeczą oczywistą, że głos pochodził od osoby (rzekomo owładniętej przez jakieś „świadome, niegodziwe byty”). Sugeruje to tekst zawarty w Marka 5:7,9 gdzie mamy do czynienia ze zmianą w wypowiedzi – „Co ja mam z tobą, Jezusie, Synu Boga Najwyższego?” (w tekście greckim nie słowa „ja”, fragment powinien być odczytany w sposób: „Co masz ze mną…”) por. „Zaklinam cię na Boga, żebyś mnie nie dręczył.” por. „Na imię mi Legion, gdyż jest nas wielu.”

Po cudownym, dokonanym przez Pana Jezusa uzdrowieniu, przekaz ewangeliczny sprawozdaje o opętanym, iż „siedział odziany i przy zdrowych zmysłach” (Marka 5:15) Co najwyraźniej daje do zrozumienia, że powodem jego udręki było szaleństwo a nie wpływ jakiegoś upadłego anioła. (Wyrażona przez chorego prośba aby duchy nieczyste mogły wejść w świnie jest charakterystyczna dla osób cierpiących na pewne rodzaje schizofrenii, okazujących w ten sposób obawę przed nawrotami napadu szaleństwa).

I. 1 Mojżeszowa (Rodzaju) 3:4-5
„Na to rzekł wąż do kobiety: Na pewno nie umrzecie, lecz Bóg wie, że gdy tylko zjecie z niego, otworzą się wam oczy i będziecie jak Bóg, znający dobro i zło.”

KWESTIA: Typowa interpretacja powyższego fragmentu Pisma Świętego została przedstawiona w poniższym cytacie:
„Co wąż powiedział Ewie, czy sam to wymyślił i uczynił z własnej woli? Niemożliwe! Dobrze wiemy, że żaden wąż nie posiada ludzkiego umysłu, który pozwoliłby mu zrozumieć Boży nakaz….ani zdolności mowy aby prowadzić konwersację z człowiekiem… Któż to więc spowodował, iż wąż przemówił do Ewy. Musiało to być jakieś nadludzkie, niewidzialne i inteligentne stworzenie… Musiał to być anielski syn…obecnie zdrajca swojego niebiańskiego Ojca… Ze względu na rozwiniętą rządzę posiadania władzy nad rodzajem ludzkim, ten zbuntowany Boży syn podjął kroki aby odwrócić ludzkość od okazywania posłuszeństwa Stwórcy i tak jak on uczynić z ludzi buntowników wobec Jehowy Boga.”
Tłumaczenie na podstawie „Things In Which It Is Impossible For God To Lie” [Rzeczy, w których Boga Nie Może Kłamać], („Brooklyn, New York: Watchtower Bible and Tract Society of N.Y., Inc., & Int. Bible Students Ass., 1965), s. 158,159.

OBJAŚNIENIE:
1. Jeżeli aniołowie mogą zbuntować się przeciwko Bogu to jaką mamy gwarancję, że wierzący, którzy mają być tacy jak i oni (Łuk. 20:35-36) nie uczynią tego samego?
2. Zgodnie z relacją zawartą w księdze Rodzaju Bóg przeprowadza dochodzenie w sprawie upadku człowieka pomiędzy trzema postaciami: Adamem, Ewą i wężem. Rzekoma, czwarta postać nie jest tutaj nawet nadmieniona.
3. Bóg rzekł do węża: „Ponieważ to uczyniłeś…” (werset 14). Podobnie stwierdza Apostoł Paweł: „…wąż chytrością swoją zwiódł Ewę…” (2Kor.11:3) Takie słowa są jak najbardziej uzasadnione jedynie w przypadku gdy wina leży po stronie węża, ale zupełnie nie byłyby one na miejscu jeżeli bezbronne zwierze byłoby zaledwie narzędziem w ręku potężnego anioła. Dlaczego przeklinać węża: „Będziesz przeklęty wśród wszelkiego bydła i wszelkiego dzikiego zwierza. Na brzuchu będziesz się czołgał i proch będziesz jadł po wszystkie dni życia swego!” (1Mojż. 3:14) – czy rzeczywiście to ofiarę użytą przez diabła miałby spotykać smutny koniec, podczas gdy faktyczny sprawca kuszenia pierwszej pary ludzkiej miałby ujść bezkarnie?
4. Dokonane przez Stwórcę przesłuchanie Adama skutkuje w typowym dla człowieka przedstawieniu (pomniejszaniu) swej winy:
a) Adam obwinia Ewę (i Boga?): „Kobieta, którą mi dałeś, aby była ze mną, dała mi z tego drzewa i jadłem.” (werset 12)
b) Ewa wini węża: „Wąż mnie zwiódł i jadłam.” (werset 13)
c) Wąż nie obwinia nikogo. Winą nie obarczona żadnego upadłego anioła ponieważ takowego w ogóle nie było.
5. Argumentuje się, że wąż nie byłby wstanie przemówić ponieważ nie posiadał on ani ludzkiego umysłu ani zdolności mowy charakterystycznych dla człowieka. Oczywiście węże jakie znamy obecnie nie mówią, nie mówią również osły. Ale w czasach biblijnych jak sprawozdaje Apostoł Piotr jedna z oślic przemówiła: „Nieme bydle juczne, przemówiwszy głosem ludzkim, zapobiegło nierozumnemu postępkowi proroka.” (2Piot. 2:16) Co więcej, wyraźnie zaznaczono, iż wąż był „chytrzejszy niż wszystkie dzikie zwierzęta, które uczynił Pan Bóg.” (1Mojż. 3:1), i te jego skłonności użyto by wypróbować prawość naszych pra-rodziców.
6. Od czasu upadku pierwszej pary ludzkiej nasienie węża jest symbolicznie identyfikowane z grzechem (np.: Mat. 23:33).

II. 1 Mojżeszowa (Rodzaju) 6:2
„Ujrzeli synowie boży, że córki ludzkie były piękne. Wzięli więc sobie za żony te wszystkie, które sobie upatrzyli.”

KWESTIA: Niektórzy (np. Świadkowie Jehowy) utrzymują, iż „synowie boży” to aniołowie, którzy zgrzeszyli czyniąc zło poślubiając córki ludzkie. Jedna z publikacji Świadków Jehowy przedstawia to w ten sposób:
„Aby poślubić córki ludzkie, ci niebiańscy synowie Boży [aniołowie] zmaterializowali się przyoblekłszy ciała podobne do tych jakie posiadają ziemscy mężczyźni…Kiedy nastał potop, ci nieposłuszni Boży synowie nie mogli wejść do arki Noego i w ten sposób ustrzec się wód potopu, tak więc dematerializując się opuścili ludzkie ciała i powrócili do sfery duchowej. Nie pozwolono im jednak dołączyć do niebiańskiej Bożej rodziny bezgrzesznych synów. Zostali zdegradowani do bardzo niskiego stanu przebywania w miejscu, który biblia nazywa „Tartarem” [Ś.J nauczają, że stali się oni duchami w więzieniu, 1Piot. 3:19-20] Będąc uwięzionymi, te nieposłuszne duchy ‘synowie prawdziwego Boga’ nie mogą się już materializować i żyć jako mężowie z kobietami. Nie mniej jednak trzymają się oni rodzaju ludzkiego tak blisko jak tylko to możliwe, upodobawszy sobie w szczególności kobiety czynią z niektórych niewiast media spirytystyczne, wróżki, jasnowidzów, itd.”
Tłumaczenie na podstawie „Things In Which It Is Impossible For God To Lie” [Rzeczy, w których Boga Nie Może Kłamać], („Brooklyn, New York: Watchtower Bible and Tract Society of N.Y., Inc., & Int. Bible Students Ass., 1965), s. 167,169.

OBJAŚNIENIE:
1. Wszelkie formy egzystencji opisane w Piśmie Świętym przyjmują formę cielesną. Słowo Boże nie zawiera żadnej wzmianki o „materializowaniu’ i ”dematerializowaniu” „przybranych” ciał. Ś. J. powinni wskazać na stosowną argumentacją biblijną aby usprawiedliwić taką doktrynę.
2. Tekst zawarty w Łuk. 20:35-36 jest rozstrzygający – aniołowie się nie żenią: „Lecz ci, którzy zostają uznani za godnych dostąpienia tamtego świata i zmartwychwstania, ani się nie żenią, ani za mąż nie wychodzą. Gdyż już nie mogą umrzeć, są bowiem równi aniołom, a jako uczestnicy zmartwychwstania są synami Bożymi.”
3. Wyrażenie „synowie Boży” częstokroć odnosi się do aniołów, jak to ma miejsce np. w Joba 38:7, ale takie sformułowanie używane jest w Piśmie Świętym także w stosunku do ludzi (zobacz 5Mojż. 14:1; Oz. 2:1; Łuk. 3:38; Jana 1:12; 1Jana3:1). Zwrot „synowie Boży” zawarty w 1Mojż. 6:2 odnosi się do sprawiedliwych potomków z linii Seta (1Mojż. 4:26) zawierających związki małżeńskie ze złymi Kainkami.
4. Czasem utrzymuje się, że tylko pośród potomstwa aniołów-ludzi pojawiały się „nefilimowie” (olbrzymi). Ale np. potomkowie Anaka (4Mojż. 13:33) także byli gigantami („nefilimami”), a ci z pewnością nie byli dziećmi ludzi-aniołów ponieważ pojawili się na ziemi dawno po potopie.
5. Aniołowie Boży nie grzeszą. Są oni wszyscy „służebnymi duchami, posyłanymi do pełnienia służby gwoli tych, którzy mają dostąpić zbawienia.” (Hebr. 1:14) Nie są oni buntownikami, ale wykonującymi polecenia Jehowy Boga „Aby słuchano głosu słowa Jego” (Psalm 103:20-21)
6. Temat „duchów będących w więzieniu” (1Piot. 3:19-20) omówiona na innym miejscu niniejszego opracowania.

III. Joba (Hioba) 1:6
„Otóż zdarzyło się pewnego dnia, że przybyli synowie Boży, aby się stawić przed Panem, a wśród nich przybył też i szatan.”

KWESTIA: Ten fragment Pisma Świętego zwykle jest łączony z 12 rozdziałem Księgi Objawienia aby udowodnić, iż diabeł jest upadłym aniołem. Jedna z publikacji Świadków Jehowy przedstawia to w ten sposób:
„…anielski syn Boży w niebie zbuntował się przeciwko Jehowie Bogu stając się w ten sposób Szatanem (‘Przeciwnikiem’).
Tłumaczenie na podstawie „Things In Which It Is Impossible For God To Lie” [Rzeczy, w których Boga Nie Może Kłamać], („Brooklyn, New York: Watchtower Bible and Tract Society of N.Y., Inc., & Int. Bible Students Ass., 1965), s. 167-169.
„Na zgromadzenie anielskich synów Bożych w niebie przybył także i Szatan diabeł mówiąc ‘wędrowałem po ziemi i przeszedłem ją wzdłuż i wszerz.’ Na to „Rzekł Pan do Szatana: Czy zwróciłeś uwagę na mojego sługę, Joba? Bo nie ma równego na ziem. Mąż to nienaganny i prawy, bogobojny i stroniący od złego.”

OBJAŚNIENIE:
1. Nigdzie w Księdze Joba nie stwierdzono, iż Szatan jest upadłym aniołem. Argumentacja zakładająca, że szatan jest zbuntowanym Bożym synem anielskim jest nie mającym podstaw wnioskiem. Opiera się on na założeniach, iż:
a) Wyrażenie „synowie Boży” odnosi się do aniołów. Takie określenie częstokroć odnosi się do aniołów, jak to ma miejsce np. w Joba 38:7, ale może ono być użyte także w stosunku do ludzi (zobacz 5Mojż. 14:1; Oz. 2:1; Łuk. 3:38; Jana 1:12; 1Jana3:1).
b) Szatan jest „Bożym synem”. Rozważany fragment Biblii stwierdza jedynie, iż „wśród nich przybył też i szatan”, a nie że on sam był „synem Bożym”.
2. Na podstawie słów „…aby się stawić prze Panem” (Joba 1:6) oraz „i odszedł szatan sprzed oblicza Pana…” (Joba 2:7) przyjmuje się, iż „zgromadzenie” miało miejsce w niebie. Rozważ jednak poniższą argumentacją:
a) „Zgromadzenie” nie musiało odbywać się w niebie. Słowo Boże wyraźnie mówi, że kiedy ludzie stawali przed akredytowanymi reprezentantami Jahwe na ziemi (np. sędziami) to tak naprawdę stawali oni „przed Panem”. Oto dwa tego przykłady:
i. „To staną obaj ci mężowie, którzy mają spór, przed Panem, przed kapłanami i sędziami, którzy będą w tym czasie.” (5Mojż. 19:17)
ii. „Baczcie co czynicie; gdyż nie dla ludzi sądzicie, ale dla Pana, i On jest przy was, gdy wydajecie wyrok.” (2Kron. 19:6)
b) Aby odejść sprzed oblicza Pana (Joba 1:12) Szatan („przeciwnik) nie musiał mieć dostępu do nieba – miejsca Bożego zamieszkania. Kain „odszedł sprzed oblicza Pana” (1Mojż. 4:16) ale z pewnością nie miało to miejsca w niebie. Boży przeciwnik jak sam mówi „wędrował po ziemi i przeszedł ją wzdłuż i wszerz.” (Joba 1:7) Czy nogi są powszechnym „środkiem lokomocji” potężnego anioła?
3. Jest rzeczą niemożliwą aby zbuntowany anioł mógł posiadać dostęp przed Boży tron w niebie, a to z następujących powodów:
a) Bóg nie toleruje zła: „Zły nie może z Tobą przebywać.” (Psalm 5:5-6); „Twoje oczy są zbyt czyste, aby mogły patrzeć na zło, nie możesz spoglądać na bezprawie…” (Hab. 1:13). Jak więc taki upadły anioł mógłby przebywać z Bogiem w niebie od czasu Adama i Ewy aż do roku 1914? Lub jak zdołał on odzyskać prawo do przebywania w ‘Niebiosach Pana’ jeśli, jak to się czasami zakłada, Szatan został strącony z nieba przed stworzeniem pierwszej pary ludzkiej,.
b) Jeżeli Szatan jest zbuntowanym aniołem, który posiadał dostęp przed Boży tron aż do roku 1914 (jak twierdzą Świadkowie Jehowy), to jak to się ma do ważności słów zawartych w modlitwie Pańskiej. Jezus powiedział do swych uczniów: „A wy tak się módlcie: Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje, przyjdź Królestwo Twoje, bądź wola Twoja, jak w niebie, tak i na ziemi…” (Mat. 6:9-10) Czy Jezus rzeczywiście wierzył, że niebo było miejscem rewolucji, intryg, nieporządku, a w późniejszym czasie także wielkim polem bitewnym?
4. Job nigdy nie przypisywał swoich udręk jakiemuś upadłemu aniołowi. Jego deklaracja w tej kwestii była jasna: „…ręka Boża mnie dotknęła!” (Joba 19:21 por. 2:10). Nawet jego bracia, siostry i przyjaciele byli przekonani, że wszelkie zło, jakie spotkało Joba pochodziło od Pana: „I wyrażając mu swoje współczucie, pocieszali go z powodu wszystkich nieszczęść, które Pan zesłał na niego.” (Joba 42:11)
5. Chociaż można jedynie tutaj wykazać czego omawiany fragment Biblii nie oznacza, nie ma potrzeby podejmowania starań mających na celu identyfikację opisanego w księdze Joba ‘przeciwnika’. Co prawda Pismo nie dostarcza tu żadnych pozytywnych utożsamień a pewne rzeczy mogą być „rozpoznane” drogą dedukcji, to należy jednak pamiętać, iż: „To, co jest zakryte, należy do Pana, Boga naszego, a co jest jawne, do nas…” (5Mojż. 29:28). Ciężar przedstawienia dowodu spoczywa na tych, którzy cytują ten ustęp Słowa Bożego na poparcie tezy, że Szatan jest upadłym aniołem, diabłem. Prowadzona w tym zakresie dyskusja powinna być ściśle zawężona do podjętej tematyki, w przeciwnym razie, możemy doprowadzić do wyłaniania się coraz to dalszych, niewyjaśnionych do końca stwierdzeń i założeń, których to mnogość może ostatecznie uniemożliwić właściwe rozpatrzenie zagadnienia.

IV. Izajasza 14:12-14
„O, jakże spadłeś z nieba, ty, gwiazdo jasna, synu jutrzenki! Powalony jesteś na ziemię, pogromco narodów!
A przecież to ty mawiałeś w swoim sercu: Wstąpię na niebiosa, swój tron wyniosę ponad gwiazdy Boże i zasiądę na górze narad, na najdalszej północy.
Wstąpię na szczyty obłoków, zrównam się z Najwyższym.”

KWESTIA: Ten fragment Pisma Świętego jest cytowany na poparcie tezy, iż Szatan jest upadłym aniołem. Książka Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego wskazująca na treść oficjalnych doktryn wyznania przedstawia to w ten sposób:
„Jako Szatan, lub diabeł, wyznajemy spójną naukę Pisma, że jest on z pewnością bytem osobowym – głównym przeciwnikiem Boga i człowieka…Był on jednakże swego czasu aniołem światłości, najznakomitszym pośród grona aniołów. Jego imię brzmiało Lucyfer, syn jutrzenki (Izaj. 14:12-14). Będąc strąconym ze swojego wysokiego stanowiska (Ezech. 28:13-18; Łuk. 10:18; Jana 8:44) pociągnął za sobą orszaki aniołów, najpierw namawiając zastępy niebieskie do odwrócenia się od Stwórcy a w dalszej kolejności do otwartego buntu przeciwko Bogu i Jego supremacji…”
Tłumaczenie na podstawie „Seventh-day Adventists Answer Questions on Doctrine”: Objaśnienie Pewnych Ważnych Aspektów Wiary Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, (Washington, D.C.: Review and Herald Publishing Ass., 1957), s. 618, 619.

OBJAŚNIENIE:
1. Omawiany ustęp Słowa Bożego nigdzie w swej treści nie wspomina o „diable”, „szatanie” czy „upadłym aniele”. Tak więc argumentacja zakładająca, że Lucyfer jest upadłym aniołem jest nie mającym podstaw wnioskiem.
2. Zawarty w księdze Izajasza tekst dokonuje identyfikacji Lucyfera, jednakże nie wskazuje on, iż mamy tu do czynienia ze zbuntowanym aniołem. W 4 wersecie wyraźnie stwierdzono: „…zanucisz tę szyderczą pieśń [satyrę BT] o królu babilońskim i powiesz tak: Wykończył się ciemięzca, skończyło się panoszenie!” Poprzedzający rozdział (13) jest proroctwem wypowiedzianym przeciwko Babilonowi, a kolejne proroctwo (rozdział 14) skierowane jest bezpośrednio do króla Babilonu.
Pieśń (satyra) jest „słowną drwiną”, w której mówią drzewa (werset 8), a umarli witają zmarłego króla, który przybywa do ich krainy (wersety 9-10).
3. Studiując 14 rozdział księgi Izajasza wyłaniają się pewne pytania, na które to należałoby dać odpowiedź:
a) Czy Szatanowi (zgodnie z przyjętym o nim wyobrażeniem) rzeczywiście towarzyszy brzęk lutni (werset 11)?
b) Czy Szatan rzeczywiście ma być stoczony przez robactwo gdy spocznie w grobie (werset 11) czy też ma być wrzucony do jeziora ognistego (Obj. 20:10)?
c) Dlaczego pragnieniem Szatana jest zajęcie miejsca „na najdalszej północy” (werset 13)?
d) Dlaczego Szatan miałby wypowiedzieć słowa: „Wstąpię na niebiosa” (werset 13) jeżeli faktycznie miał do nich dostęp aż do roku 1914? (Jak twierdzą Świadkowie Jehowy)
e) Jeżeli Szatan jest zbuntowanym aniołem to dlaczego Słowo Boże nazywa go człowiekiem (werset16)?
f) Jaki to kraj był w posiadaniu Szatana, po zniszczeniu którego odmawia mu się godziwego pochówku (werset 20)?
g) Gdzie złożono ciała ludzi należących do Szatana (werset 20)? Czy to nie jezioro ogniste jest miejscem przeznaczenia Szatana i jego kohort?
h) Kiedy to Szatan sprawował pieczę nad więzieniem i odmawiał swoim jeńcom wolności (werset17)?
4. Słowo Lucyfer znaczy „Gwiazda Dnia (Poranka)”. Cytowany werset w swej metaforze nawiązuje do świetlistej planety jaką jest Wenus, która to pojawia się nisko na niebie tuż przed świtem i wznosząc się coraz to wyżej i wyżej znika w końcu w świetle dnia. Ta sama „rozświetlona” planeta jest także „gwiazdą wieczorną”, widzianą o zachodzie słońca, która to opadając coraz to niżej i niżej niknie za linią horyzontu. Stąd użyta figura językowa odnosząca się do Lucyfera, króla Babilonu, obrazuje wzrost jego potęgi, która to przyczynia się do wzbicia w pychę i wyrażenia przez monarchę słów: „Wstąpię na niebiosa, swój tron wyniosę ponad gwiazdy Boże…” (werset 13) Wypowiedź ta jest paralelna do słów innego babilońskiego władcy – Nebukadnesara: „Czy to nie jest ów wielki Babilon, który zbudowałem na siedzibę króla dzięki potężnej mojej mocy i dla uświetnienia mojej wspaniałości?” (Dan. 4:27) „Gwiazda wieczorna” widziana o zachodzie słońca, zniżająca się coraz bardziej „ku ziemi” i niknąca w końcowym momencie za horyzontem obrazuje upadek i śmierć Lucyfera – „A oto strącony jesteś do krainy umarłych, na samo dno przepaści.” (werset 15)
Zobacz też James Hasting, Dictionary of the Bible, Słownik Biblijny, (New York: Charles Scribner’s Sons, 1963), s. 936; The Amplified Old Testament, Komentarz Do Starego Testamentu (Michigan: Zondervan Publishing House, 1962), zawiera w swym przypisie następujące objaśnienie do 14 rozdziału Księgi Izajasza: ”…zastosowanie imienia Lucyfer w stosunku do Szatana, pomimo obszernych i wyrażanych z przekonaniem nauk w tym zakresie, jest całkowicie niewłaściwe… Nigdzie w Biblii Szatan nie jest nazwany Lucyferem. To błędne skojarzenie imion występujące już od 3 wieku n.e. bazuje na fałszywym przypuszczeniu, że tekst z Łuk. 10:18 jest objaśnieniem do Izaj. 14:12… Słowa tutaj zawarte odnoszą się do buntowniczego króla.” s. 503. Np. Świadkowie Jehowy uznawszy siłę przedstawionej argumentacji, w swych oficjalnych publikacjach nie odnoszą już Szatana do Lucyfera, nie cytują też Izaj. 14 na poparcie swej wiary w Szatana jako upadłego anioła.
5. „Wstąpienie na niebiosa” jest zwrotem biblijnym oznaczającym wzbicie się w pychę lub egzaltację. Natomiast wyrażenie „upaść z nieba” jest określeniem dla kompletnego poniżenia. Zobacz Jer. 51:53 (dot. Babilonu); Lam. 2:1; Mat. 11:23 (dot. Kafarnaum).

V. Ezechiela 28:13-15
„Byłeś w Edenie, ogrodzie Bożym; okryciem twoim były wszelakie drogie kamienie: karneol, topaz i jaspis, chryzolit, beryl i onyks, szafir, rubin i szmaragd; ze złota zrobione były twoje bębenki, a twoje ozdoby zrobiono w dniu, gdy zostałeś stworzony.
Obok cheruba, który bronił wstępu, postawiłem cię; byłeś na świętej górze Bożej, przechadzałeś pośród kamieni ognistych.
Nienaganny byłeś w postępowaniu swoim od dnia, gdy zostałeś stworzony, aż dotąd, gdy odkryto u ciebie niegodziwość.”

KWESTIA: Ten fragment Pisma Świętego jest cytowany na poparcie doktryny, iż Szatan jest upadłym aniołem. Publikacja Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego przedstawia to w ten sposób:
„Tak więc wierzymy, iż Szatan jako stworzenie posiadał najwyższą rangę. Swego czasu był on potężnym cherubem (Ezech. 28:14 BT). Został opisany jako „odbicie doskonałości” był „pełnym mądrości i skończonego piękna” (werset 12). Ucieleśniał twórczą perfekcję, i był zapewne obiektem czci całego wszechświata. Był on na „górze Bożej”, gdzie Bóg manifestował jego chwałę, i był on „doskonały” w swym postępowaniu aż nie rozwinęła się w nim „niegodziwość” (wersety 14-15). Jego serce stało się wyniosłe z powodu posiadanego piękna, a jego mądrość została skażona z powodu jego świetności (werset 17). Niezdrowe ambicje i zazdrość zrujnowały go. Stanął on na czele rebelii niegodziwych aniołów zwróciwszy się przeciwko Bogu i Chrystusowi (Obj. 12:7-9) W rezultacie został strącony z „góry Bożej” (Ezech. 28:16) w dół na ziemię (werset 17; Izaj. 14:12).”
Tłumaczenie na podstawie „Seventh-day Adventists Answer Questions on Doctrine”: Objaśnienie Pewnych Ważnych Aspektów Wiary Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, (Washington, D.C.: Review and Herald Publishing Ass., 1957), s. 619.

OBJAŚNIENIE:
1. Omawiany ustęp Słowa Bożego nigdzie w swej treści nie wspomina o „diable”, „szatanie” czy „upadłym aniele”. Tak więc argumentacja zakładająca, że książę Tyru to w rzeczywistości upadły anioł jest nie mającym podstaw wnioskiem.
2. Ezechiel identyfikuje adresata wypowiedzi i wcale nie jest nim zbuntowany anioł: „Synu człowieczy, powiedz księciu* Tyru…” (werset 2). W rozdziałach 26 i 27 zanotowane proroctwa odnoszą się do mającej nadejść zagłady Tyru.
*lub „królowi Tyru” (werset 12). „Książę” jest tłumaczeniem z hebrajskiego słowa „nagid” które oznacza „przywódcę”. Niektóre przekłady tłumaczą ten wyraz na „władca”. ”Król” jest tłumaczeniem z hebrajskiego słowa „melek”, które oznacza „król, doradca”. Robert Yang, Analytical Concordance to the Holy Bible, (London: Lutterworth Press, 1965).
3. Na niektóre, nasuwające się pytania należałoby znaleźć odpowiedź:
a) W rozdziałach 26 – 27 proroctwa Ezechiela opisano zniszczenie Tyru, które wydaje się być jak najbardziej literalne, ponieważ w dniu dzisiejszym miejsce, na którym znajdował się starożytny Tyr jest, jak przepowiedziało proroctwo, „Nagą skałą… miejscem, gzie rozciągają sieci rybackie.” (Ezech. 26:14-15) Dalsza część rozdziału 28 jest przepowiednią dotyczącą dokonania sądu na Sydonie oraz zawiera ono proroctwo o świetlanej przyszłości ludu izraelskiego. Na jakie więc podstawie można zakładać, iż w prezentowanym kontekście prorok miałby wprowadzać jakieś „rewelacje” o pochodzeniu Szatana?
b) Jeżeli Szatan jest zbuntowanym aniołem to dlaczego Słowo Boże nazywa go człowiekiem (wersety 2,9)?
c) Czy Szatan diabeł rzeczywiście zajmuje się handlem, gromadzeniem srebra i złota? (wersety 4,5) Czy jego „troską” nie są ludzie?
d) Świadkowie Jehowy mówią, że Szatan zbuntował się „ponieważ rozwinęła się w nim żądza władzy nad rodzajem ludzkim.”* Ale jak to pogodzić z treścią wersetów 4,5, w których czytamy: ”I tak twoje serce stało się wyniosłe z powodu twojego bogactwa.”
*Tłumaczenie na podstawie „Things In Which It Is Impossible For God To Lie” [Rzeczy, w których Boga Nie Może Kłamać], [„Brooklyn, New York: Watchtower Bible and Tract Society of N.Y., Inc., & Int. Bible Students Ass., 1965], s. 159
e) Ponieważ Jezus stwierdził, iż aniołowie nie umierają: „gdyż już nie mogą umrzeć [synowie królestwa], są bowiem równi aniołom” (Łuk. 20:36) jak to ma się do śmierci Szatana, który ma umrzeć „śmiercią nieobrzezanych z ręki cudzoziemców” (werset 10), być obróconym w „popiół na ziemi” (werset 18) i przepaść „na wieki” (werset 19).
4. Słowa zapisane w 3 wersecie: „żadna tajemnica nie jest przed tobą zakryta” nawiązują w swej treści do „zdolności” ludzkich opisanych w Łuk. 16:8: „bo synowie tego świata są przebieglejsi w rodzaju swoim od synów światłości.” Król Tyru posiadał modrość kupiecką objawiającą się w jego umiejętności do gromadzenia bogactw (werset 5; Zach. 9:2) nie znaczy to jednak, że był on mądrzejszy od Daniela w sprawach duchowych.
5. Na podstawie słów „byłeś w Edenie, ogrodzie Bożym” (werset 13) wnioskuje się, że faktyczną, opisaną tu postacią musiał być szatan, ponieważ król Tyru nie żył w czasach współczesnych Adamowi i Ewie. Nie mniej jednak „nie wymaga się” od króla Tyru aby żył wczasach, kiedy na ziemi pojawiła się pierwsza para ludzka. Werset sugeruje jedynie obecność monarchy w Bożym ogrodzie bez określenia czasu w jakim to miało miejsce. Eden okazuje się być rozległym obszarem w obrębie którego we wschodniej jego części założono ogród (1Mojż. 2:8 por. Ezech. 27:23). Używając metafory, Pismo Święte przyrównuje Faraona, króla Egiptu do cedru w Libanie, wyższego niż jakiekolwiek inne drzewo w Edenie (drzewa użyte są tutaj symbolicznie i odnoszą się do narodów; (Ezech. 31:2-3,8-9,16,18). Jednakże to odniesienie do Edenu z pewnością nie zakłada, iż Faraon żył w czasach naszych pra-rodziców.
6. Czasem argumentuje się na podstawie: „Nienagannym [doskonały BT] byłeś w postępowaniu swoim od dnia, gdy zostałeś stworzony, aż dotąd, gdy odkryto u ciebie niegodziwość.” (werset 15), że ten fragment Słowa Bożego nie może opisywać faktycznego króla Tyru ponieważ nie był on „doskonały”. Hebrajskie słowo „tamim” oddane jako „nienaganny” („doskonały”) oznacza „doskonały, prosty, cały, kompletny”.* Noe był „mężem sprawiedliwym, nieskazitelnym” (1Mojż. 6:9 – użyto tu tego samego słowo „tamim”), ale nikt jednak nie kwestionuje faktu, iż nie był on aniołem.
*Robert Yang, Analytical Concordance to the Holy Bible, (London: Lutterworth Press, 1965).
7. Czasami zarzuca się, że literalny król Tyru został zrodzony, a nie stworzony (wersety 13,15) dlatego też tekst tu zawarty musi odnosić się do anioła. Ale hebrajskie słowo „bara” oddane tutaj na „stworzony” oznacza „być przygotowanym, uformowanym, stworzonym”*. Tego identycznego zwrotu użyto w Psalmie 102:18 w stosunku do stworzenia „ludzi”, a także odnośnie Ammonitów w Ezech. 21:30. Tak więc w żaden sposób cytowany ustęp Słowa Bożego nie sugeruje nam abyśmy zawartą w nim treść odnosili do stwarzania aniołów.
*Robert Yang, Analytical Concordance to the Holy Bible, (London: Lutterworth Press, 1965).
8. Tyr zajmował uprzywilejowaną pozycję w stosunkach z Izraelem. Dawid i Hiram byli bliskimi przyjaciółmi (2Sam. 5:11; 1Król. 5:1,6-7,10) a Hiram i Salomon zawarli przymierze zgodnie z którym, król Tyru dostarczał materiały do budowy świątyni (1Król. 5:12,17-18). Język księgi Ezechiela 28:13-18 jest językiem „izraelskiego kultu” i został on użyty aby w symboliczny sposób przedstawić związek panujący pomiędzy Izraelem i Tyrem (przez skojarzenie ukazuje on Bożą łaskę jaka spoczęła na Tyrze ze względu na jego sprzymierzenie się z Izraelem). Rozważ poniższe przykłady:
a) „Okryciem twoim były wszelakie drogie kamienie…” (werset 13); „przechadzałeś się pośród kamieni ognistych.” (werset 14) Jest to aluzja do kamieni znajdujących się w napierśniku arcykapłana Izraela (w hebrajskim tekście wymieniono jedynie 9 spośród 12 kamieni, jednakże Septuaginta wylicza je wszystkie; 2Mojż. 39:10-14). Zostały one nazwane „kamieniami ognistymi” ze względu na emitowany blask kiedy były wystawiane na chwalebną jasność Szekiny w Namiocie Zgromadzenia. Symbolizowały one 12 pokoleń narodu izraelskiego (2Mojż. 39:14) Król Tyru przechadzał się pośrodku kamieni ognistych, kiedy przebywał pośród dzieci Izraela (w czasie przygotowywania materiałów pod budowę świątyni). Pozycja narodu żydowskiego w Bożym planie dotyczącym rodzaju ludzkiego dostarczyła Tyrowi „okrycia” zgodnie ze słowami jakie znajdujemy w Księdze Rodzaju: „I będę błogosławił błogosławiącym tobie, a przeklinających cię przeklinać będę” (1Mojż. 12:3) Bóg błogosławił domowi Potyfara ze względu na Józefa: „…błogosławił Pan domowi Egipcjanina przez wzgląd na Józefa. I spoczęło błogosławieństwo Pana na wszystkim, cokolwiek miał w domu i na polu.” (1Mojż. 39:5), podobnie Tyr był darzony specjalnymi względami dzięki Izraelowi.
b) „Jako wielkiego cheruba opiekunem ustanowiłem cię…” (werset 14 BT) Cherubinami były postacie wykonane z litego złota, które znajdowały się po obu krawędziach wieka skrzyni przymierza (2Mojż. 37:7-9). Ich skrzydła okrywały wieko, z którym to tworzyły jedną całość (2Mojż. 25:19-20). Chociaż tłumaczenie tekstu hebrajskiego jest niepewne (różne przekłady różnie oddają ten fragment), można doszukać się tutaj sugestii, iż Tyr jako wielka potęga handlowa miał przywilej rozpościerać swe „skrzydła” nad Izraelem*. To co przyczyniło się do ruiny Tyru to nadużycie tej szczególnej pozycji, jaką pozwolono mu zająć.
*skrzydła wiązane są znaczeniowo częstokroć z ochroną. Zobacz Mat. 23:37; Psalm 36:8; 91:4; Hebrajskie słowo „kanaph” (zwykle używane w tym języku dla oznaczenia skrzydeł cheruba) wskazuje na okrycie i ochronę. Zobacz Robert Yang, Analytical Concordance to the Holy Bible, (London: Lutterworth Press, 1965).
c) „Byłeś na świętej górze Bożej.” (werset 14) Tą świętą górą jest Góra Synaj, przyszłe miejsce Bożego domu modlitwy dla wszystkich ludzi (Iza. 2:2-3; 56:7). Ta święta góra Boża” znajduje się na ziemi, a nie symbolicznie w niebie jak twierdzą np. Ś.J. (zobacz Ezech. 20:40).
d) „Zbezcześciłeś moją świątynię z powodu mnóstwa swoich win…” (werset 18) Ten fragment Pisma może sugerować, iż Tyr ustanowił formę kultu podobną do tej jaka charakteryzowała Izraela. Hiram był „zaprzyjaźniony z Dawidem” i bardzo się ucieszył, że będzie mógł służyć Salomonowi pomocą przy budowie świątyni (1Król. 5:1-12). Król Tyru bez wątpienia był zaznajomiony o Bożych planach co do królestwa, w którym udział mieli ci dwaj królowie izraelscy. Werset ten mógłby być zinterpretowany w sposób: sanktuaria Tyru znajdowały się w obrębie narodu Izraela, pośród którego Bóg manifestował swą obecność i łaskę. Nie mnie jednak Tyr nie docenił swej uprzywilejowanej pozycji jaką zajmował pośród innych ludów dzięki sprzymierzeniu się z Izraelem. Kiedy Nebukadnesar przybył do Jeruzalem (586 p.n.e.), książę Tyru wykrzyknął: „Cha! Cha! Złamana jest brama ludów! Otwarła się przede mną. Ja się wzbogacę przez jego spustoszenie,” (Ezech. 26:2). Mówiąc w ten sposób Tyr przepowiedział swą własną klęskę zgodnie do Bożego zapewnienia: „a przeklinających cię przeklinać będę” (1Mojż. 12:3). Tyr wykorzystując swe zdolności kupieckie koncentrował się na mnożeniu bogactw profanując jednocześnie rzeczy święte, za co został obrócony w popiół (werset 18).
e) „Dlatego wywiodłem z ciebie ogień i ten cię strawił; i obróciłem ciebie w popiół na ziemi na oczach wszystkich, którzy cię widzieli” (werset 18) Tyr nie mógł bezkarnie gardzić Bożą łaską jaka stała się jego udziałem w wyniku zawartego z Izraelem przymierza. Kiedy Nadab i Abihu potraktowali to co święte w sposób powszechny „wtedy wyszedł ogień od Pana i spalił ich, tak, że zmarli przed Panem.” (3Mojż. 10:2) Podobnie Tyr nie odróżniał tego co święte od tego co pospolite. Dlatego też został on starty w proch – pożarty jak Sodoma i Gomora (1Mojż. 19:24-25).

VI. Mateusza 4:1-11
„Wtedy Duch zaprowadził Jezusa na pustynię, aby go kusił diabeł…”

KWESTIA: Jest to powszechnie cytowany fragment Pisma Świętego na poparcie wiary, iż Szatan jest bytem osobowym – upadłym aniołem.

OBJAŚNIENIE:
1. Jeżeli diabeł jest rzeczywiście upadłym aniołem to dlaczego Duch Święty prowadzi Syna Bożego na pustynię aby właśnie tam był kuszony przez diabła?
2. Istota kuszenia leży w jego subtelności, a nie w jego oczywistości. Jeśli Jezus zostałby skonfrontowany z upadłym aniołem to oczywistość kuszenia bardzo „zaniżyłaby” jego moc.
3. Zbawiciel był „doświadczony we wszystkim, podobnie jak my [na nasze podobieństwo BT]…” (Hebr. 4:15), ale kto z nas dzisiaj jest wciągany w bezpośrednią dyskusję z upadłym aniołem?
4. „Treść” kuszenia musi być przekonywująca i jeśli to upadły anioł oferowałby Jezusowi wszystkie królestwa świata i ich chwałę, to Mesjasz wiedziałby, iż jest on oszustem. Bóg „Najwyższy [a nie upadły anioł] ma władzę nad królestwem ludzkim, i… je daje temu, komu chce.” (Dan 4:29). Zbawiciel doskonale znał Stary Testament.
5. Istnieje znaczący dowód, iż kuszenie miało charakter subiektywny (tzn. odbywający się w umyśle Jezusa Chrystusa konflikt został przedstawiony językiem narracji jak by to był dialog pomiędzy Mesjaszem a Szatanem, kiedy w rzeczywistości Szatan jest tylko personifikacją „rozterek” Zbawiciela – por. Jak. 1:13-15). Personifikacja (uosobienie) jest używana w Piśmie Świętym w sposób powszechny: o śmierci mówi się jak o „władcy” (Rzym. 7:11) o grzechu jak o „osobie” (Rzym.7:11), o bogactwie jak o „panu” (Mat. 6:24). Rozważ poniższe zagadnienia:
a) Marek twierdzi, że Jezus „był na pustyni czterdzieści dni, kuszony przez Szatana” (Marka 1:13), nie mniej jednak przy najmniej o jednej z pokus mówi się, iż miała miejsce w świętym mieście – Jeruzalem. Jeżeli Mesjasz faktycznie poszedł do świętego miasta to sprawozdania ewangeliczne okazują się być w tym względzie ze sobą sprzeczne.
b) Gdzie jest taka góra na pustyni, której wysokość pozwoliłaby zobaczyć z niej wszystkie królestwa świata i ich chwałę w jednej chwili? (Mat. 4:8 por. Łuk. 4:5)
c) Jezus został ochrzczony przez Jana i został napełniony Duchem Świętym (Mat. 3:16). W jaki sposób otrzymana moc miała być spożytkowana? Czy miała służyć temu aby uczynić życie łatwym używając jej do własnych celów (zamieniając kamienie w chleb)? Czy aby przez oszałamiający pokaz dokonać „nawrócenia” Izraela (rzucając się w dół ze szczytu świątyni)? Czy unikając męki i poniżenia śmierci na krzyżu objąć królowanie nad światem (cuda Pana Jezusa mogły mu to umożliwić – por. Jana 6:14-15).

VII. Mateusza 12:43-45
„Gdy zaś duch nieczysty wyjdzie z człowieka, wędruje po miejscach bezwodnych, szukając ukojenia… Wówczas idzie i zabiera ze sobą siedem duchów innych gorszych niż on, i wszedłszy mieszkają tam; i bywa końcowy stan człowieka tego gorszy niż pierwotny…”

KWESTIA: Werset ten jest cytowany na poparcie wiary w istnienie nieczystych duchów (demonów). Mówi się, iż duchy nieczyste są emisariuszami Szatana Diabła, „boga tego systemu rzeczy”.
Cała wiara w zło bazuje na nauce, że demony są niewidzialnymi, duchowymi stworzeniami. Augustyn, czczony przez Kościół Rzymskokatolicki nauczał, że „wszelkie dolegliwości Chrześcijan należy przypisywać demonom, głównie dręczą one świeżo ochrzczonych, tak, a nawet niewinne nowo narodzone dzieci”. Grzegorz Wielki swego czasu uroczyście sprawozdał o pewnym wydarzeniu mówiącym, że zakonnica, zjadłszy nieco sałaty bez uprzedniego przeżegnania się, połknęła diabła, i kiedy to diabłu kazano stanąć przed „świętym mężem” uczynił on zgodnie z poleceniem poczym, jak zakłada owa relacja, wyrzekł słowa: „Jak mam być ukarany? Siedziałem na liściu sałaty, a ta kobieta nie uczyniwszy znaku krzyża zjadła mnie wraz z tym liściem.” Osoby, które potem zajmowały się wypędzaniem demonów czyniły to bardzo ostrożnie, trzymając swoje usta zamknięte w czasie przeprowadzania egzorcyzmów, aby czasami diabeł nie przeskoczył z ust opętanego do ich własnych ust.
Zobacz Howard W. Haggard, M.D., Devils, Drugs & Doctors, Diabły, Lekarstwa i Doktorzy: Historia o Nauce Uzdrawiania od Znachora do Doktora, (New York: Pocket Books, Inc., 1959), s. 310-311
Wyznając przekonanie, że opętanie przez demony jest przyczyną dolegliwości ludzi, chorzy w czasie epidemii byli przynoszeni do kościołów (czasami w znacznej liczbie) i rzucani tam na podłogę gdzie pozostawali aż do swej śmierci lub wypędzenia demonów. Nie trzeba nadmieniać, iż wyzdrowienia, przy takiej „kuracji”, nie były zjawiskiem powszechnym, chociaż to pacjent a nie „sposób leczenia” był obwiniany za mizerny skutek zastosowanej terapii. Takie przypisywanie winy miało swój rezultat. We Francji, w czasach średniowiecza, to demony (rodzaju męskiego) obwiniano za używanie przemocy wobec kobiet, z których większość stanowiły zakonnice. Papież Innocent VIII wydał bullę aby zaopatrzyć wierzących w skuteczną formułę, użyteczną przy dokonywaniu egzorcyzmów (wobec tych demonów). W roku 1637 miała miejsce w Paryżu oficjalna dyskusja na ten temat. Natomiast nie tak dawno (w styczniu 1969), w Ontario (Kanada), kobieta zatrzymana za jazdę po niewłaściwej stronie autostrady, przypisywała winę za całe to zdarzenie „niewidzialnym siłom”, które to rzekomo umieściły jej samochód na przeciwnym pasie ruchu. Została ona ukarana grzywną i odebrano jej prawo jazdy.

OBJAŚNIENIE:
1. Dlaczego to potężny anioł („aniołowie potężni siłą” – Psalm 103:20) mieliby chodzić po miejscach pustynnych szukając odpoczynku (ukojenia – werset 43).
2. Sprawozdanie dotyczące ducha nieczystego kończy się konkluzją: „Tak będzie i z tym złym pokoleniem.” (werset 45). Takie stwierdzenie wskazuje, iż poprzedzający je tekst jest jedynie przypowieścią i nie należy go odczytywać w sposób dosłowny.
3. Naród izraelski dzięki nauce Jana Chrzciciela doświadczył oczyszczenia. ”Wtedy wychodziła do niego Jerozolima oraz cała Judea i cała okolica nadjordańska. I byli chrzczeni przezeń [Jana Chrzciciela] w rzece Jordanie, wyznając grzechy swoje.” (Mat. 3:5-6) Dom został „opróżniony, wymieciony i przyozdobiony” (Mat. 12:44), ale to odbyło się bez jego prawdziwego domownika – Mesjasza. „Do swej własności przyszedł, ale swoi go nie przyjęli.” (Jana 1:11) Odrzucenie przez Żydów nauki Jezusa Chrystusa znakomicie można opisać słowami: „i bywa końcowy stan człowieka tego [Izraela] gorszy niż pierwotny [sprzed oczyszczenia dokonanego nauką Jana].” (Mat. 12:45) Zbawiciel powiedział, iż: „Mężowie Niniwy staną na sądzie wraz z tym pokoleniem i spowodują jego potępienie, gdyż na skutek zwiastowania Jonasza upamiętali się, a oto tutaj więcej niż Jonasz.” (Mat. 12:41) Przypowieść stałą się w rezultacie proroctwem. W roku 70 n.e. oszalały („demoniczny”) opór Żydów wobec rzymskiej inwazji zakończył się ich narodowym upadkiem.

VIII. Łukasza 10:18
„Widział , jak szatan, niby błyskawica, spadł z nieba.”

KWESTIA: Werset ten częstokroć łączony jest z tekstem zawartym w księdze Izajasza 14:12. Cytuje się go na poparcie doktryny zakładającej, iż Szatan jest upadłym aniołem, który został zrzucony z nieba po wielkiej wojnie z siłami Wszechmocnego. Np. publikacja K.A.D.S na temat oficjalnych nauk tego kościoła przedstawia to w ten sposób:
„Jako Szatan, lub diabeł, wyznajemy spójną naukę Pisma, że jest on z pewnością bytem osobowym – głównym przeciwnikiem Boga i człowieka…Był on jednakże swego czasu aniołem światłości, najznakomitszym pośród grona aniołów. Jego imię brzmiało Lucyfer, syn jutrzenki (Izaj. 14:12-14). Będąc strąconym ze swojego wysokiego stanowiska (Ezech. 28:13-18; Łuk. 10:18; Jana 8:44) pociągnął za sobą orszaki aniołów, najpierw namawiając zastępy niebieskie do odwrócenia się od Stwórcy a w dalszej kolejności do otwartego buntu przeciwko Bogu i Jego supremacji…”
Tłumaczenie na podstawie „Seventh-day Adventists Answer Questions on Doctrine”: Objaśnienie Pewnych Ważnych Aspektów Wiary Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, (Washington, D.C.: Review and Herald Publishing Ass., 1957), s. 618, 619.

OBJAŚNIENIE:
1. Powszechnie argumentuje się, iż Szatan został zrzucony z nieba przed wydarzeniami opisanymi w Księdze Rodzaju (1Mojż.) 1-3 lub, że został on strącony stamtąd w roku 1914 (jak utrzymują Ś.J.). Nie mniej jednak ten fragment Pisma nie potwierdza żadnej z tych hipotez ponieważ Jezus rzekł: „Widziałem jak szatan, niby błyskawica, spadł z nieba.” (To miało miejsce ok. 30 roku n.e.)
2. Omawiany ustęp Słowa Bożego ani nie stwierdza, że Szatan był w niebie ani, że został stamtąd wyrzucony. Jezus dokonuje tutaj porównania, na co wskazuje użycie słowa „jak”. Nie zakłada ono jednakże w swej treści tego, że jak błyskawica spada z nieba (z góry na dół) tak też Szatan spadł z nieba. Istotą użytej tu komparacji jest raczej wskazanie na szybkość upadku Szatana, co trwało tyle ile błysk pioruna.
3. Kontekst wypowiedzi wskazuje, że to wypędzanie demonów, a nie upadek zbuntowanego anioła jest tutaj przedmiotem odniesienia (werset 17).
4. Wyraz szatan (greckie słowo oznaczające przeciwnika) został użyty przez Zbawiciela do opisania zniewolenia, skutków panowania grzechu objawiającego się chorobami. Wskazuje na to wiele fragmentów Biblii:
a) Łuk. 11:14-23 – przyczyna braku mówienia (dolegliwość, którą z godnie z „duchem czasu” przypisywano opętaniu przez demony – werset 14) została powiązana z „domem (królestwem)” szatana (wersety 17-18). Mające miejsce uzdrowienie zostało powiązane z nadchodzącym „Królestwem Bożym”, ponieważ jego moc była już obecna (wersety 20-22).
b) Łuk. 13:10-17 – opisano tu dokonane przez Mesjasza uzdrowienie kobiety, która „od osiemnastu lat miała ducha niemocy” (werset 11 BT). Ale o uzdrowionej mówi się także, iż była córką Abrahama „którą szatan związał już od osiemnastu lat…” (werset 16).
5. Tak więc zwycięstwo siedemdziesięciu uczniów nad demonami skutkowało detronizacją Szatana (przeciwnika) w jego „królestwie”. Uzdrowienia dokonane przez naśladowców Wielkiego Nauczyciela były tak kompletne i natychmiastowego, że można je było porównać do szybkości z jaką błyskawica spada z nieba. Pomimo zwycięstwa nad siłami grzechu i jego skutkami (tj. chorobami), Jezus pouczył swych uczniów aby raczej radowali się z tego, że ich imiona były zapisane w niebie (Łuk. 10:20).

IX. Łukasza 22:3
„W Judasza zaś, zwanego Iskariot, który należał do dwunastu, wstąpił szatan.”
Łukasza 22:31
„Szymonie, Szymonie, oto szatan wyprosił sobie, żeby was przesiać jak pszenicę.”
Jana 13:2
„A podczas wieczerzy, gdy diabeł wzbudził w sercu Judasza, syna Szymona Iskarioty, zamysł wydania go,…”
Jana 13:27
„A zaraz potem wszedł w niego szatan.”

KWESTIA: Powyższe wersety cytowaną są na dowód, że szatan jest nadludzkim bytem.

OBJAŚNIENIE:
1. Który z nich jest tym nadludzkim bytem: Szatan czy Diabeł? Jana 13:2 sprawozdaje, że diabeł podsunął Judaszowi myśl wydania Zbawiciela, ale niedługo po tym jak zdrajca przyjął do swego serca ten zamysł wstąpił w niego szatan (Jana 13:27). Czy Szatan wchodzi w osobę, która jest już pod wpływem diabła? (por. „Czy nie dwunastu was wybrałem? Ale jeden z was jest diabłem.” – Jana 6:70). Różnica pomiędzy „diabłem” (Jana 13:2) a „Szatanem” (Jana 13:27) może sugerować, iż ten pierwszy był „zasiany” przez pewnych emisariuszy Arcykapłana. Ten drugi natomiast może określać całkowite zaprzedanie się grzechowi. (por. Jana 12:6 – problemy Judasza miały swój początek na długo przed ukrzyżowaniem Jezusa: „…był złodziejem, i mając sakiewkę, sprzeniewierzał to, co wkładano.”)
2. Wypowiedź Mesjasza: „Oto szatan wyprosił sobie, żeby was [liczba mnoga] przesiać jak pszenicę” (Łuk. 22:31) sugeruje, iż arcykapłani poszukiwali dwóch lub więcej spośród uczniów Jezusa, którzy mogliby być użyci do ich niecnych zamysłów, lub tez może ona oznaczać, że rozważali oni możliwość przekupienia wszystkich uczniów.
3. Istnieje paralelny tekst w Dziejach Apostolskich 5:3-4 gdzie czytamy: „I rzekł Piotr: Ananiaszu, czym to omotał szatan serce twoje…?” Ale następny werset wyjaśnia znaczenie tego pytania: „Cóż cię skłoniło do tego, żeś tę rzecz dopuścił do serca swego?” Kiedy ktoś oddaje się grzechowi, mówi się o nim, że Szatan (przeciwnik) zawładnął – wszedł do jego serca.

X. Jana 12:31
„Teraz władca tego świata będzie wyrzucony.”
Jana 14:30
„Nadchodzi bowiem władca świata, ale nie ma on nic do mnie.”
Jana 16:11
„O sądzie zaś, gdyż książę tego świata został osądzony.”

KWESTIA: Ponieważ Jezus nawiązuje ww. fragmentach Pisma do „księcia tego świata”, to zakłada się na tej podstawie, iż Szatan musi być bytem osobowym.

OBJAŚNIENIE:
1. Ś.J. uczą, iż Szatan został wyrzucony z nieba w rezultacie wielkiej wojny, która miała miejsce w roku 1914. Inni natomiast utrzymują, że Szatan został strącony z nieba przed upadkiem Adama. Nie mniej jednak powyższe fragmenty Słowa Bożego nie potwierdzają żadnej z tych hipotez ponieważ Jezus rzekł: „Teraz władca tego świata będzie wyrzucony.”
2. „Władca, którzy rządzi w powietrzu” jest identyfikowany w Liście Apostoła Pawła do Efezjan 2:2-3 z grzechem. Zwróć uwagę na paralelną strukturę wypowiedzi: „I wy umarliście przez upadki i grzechy wasze, w których niegdyś chodziliście
według modły tego świata, [greckie: „aion” – kosmos]…
władcy, który rządzi w powietrzu
ducha, który teraz działa w synach opornych.”
„Książę tego świata”, który nie ma nic do Chrystusa to grzech. Choć na pozór wygląda to tak jak gdyby to Zbawiciel został ukarany (ponosi on śmierć na krzyżu), to tak naprawdę, tym, który został potępiony był grzech (Rzym. 8:3). Personifikacja (uosobienie) grzechu jest spotykane w Piśmie Świętym dość powszechnie. Grzech jest przyrównany m. in. do:
a) pana, który wymierza zapłatę (Rzym. 6:23),
b) pana nad niewolnikami, którzy dzięki ewangelii zostają uwolnieni aby mogli teraz służyć prawdziwemu Bogu (Rzym. 6:17),
c) do panującego władcy (Rzym. 5:21)
d) a także do mieszkańca naszych serc (Rzym. 7:17).
3. Władcy świata (Herod, Piłat) i arcykapłani byli ucieleśnieniem „księcia tego świata”. Ci drudzy zostali wkrótce „wyrzuceni” ze swego urzędu dzięki ofiarniczej śmierci Zbawiciela (jego „wywyższeniu”, Jana 12:32).

XI. 2 Koryntian 11:14
„I nic dziwnego; wszak i szatan przybiera postać anioła światłości.”

KWESTIA: Ten werset interpretowany jest jako opis subtelnej natury nadludzkiego, osobowego bytu – Szatana Diabła. Jedna z publikacji K.A.D.S przedstawia to w ten sposób:
„Potępieni są ‘w mocy Szatana’ (Dz. Ap. 26:18), a niegodziwy świat leży w jego okrutnych objęciach (1Jana 5:19). Posiada on jednak wiele subtelnych „pomocy” (2Kor. 2:11), może równie dobrze przybrać postać anioła światłości (2Kor. 11:14).”
Tłumaczenie na podstawie „Seventh-day Adventists Answer Questions on Doctrine”: (Washington, D.C.: Review and Herald Publishing Ass., 1957), s. 620.

OBJAŚNIENIE:
1. Jak Szatan może zamienić się w anioła światłości kiedy to, zgodnie z panującą nauką, został on właśnie, względu na swój bunt przemieniony z anioła światłości w Bożego przeciwnika?
2. Występujący w tym fragmencie Pisma Szatan nie jest żadnym zbuntowanym aniołem ale zbuntowanymi przeciwnikami żydowskimi, którzy usiłowali to osłabić wpływ Apostoła Pawła na koryncką wspólnotę chrześcijańską (zob. 2Kor. 10:2,10-18; 11:3-26). Jak powiedział Paweł: „Tacy bowiem są fałszywymi apostołami, pracownikami zdradliwymi, którzy tylko przybierają postać apostołów Chrystusowych. I nic dziwnego; wszak i szatan [główny przywódca] przybiera postać anioła światłości. Nic więc nadzwyczajnego, jeśli i słudzy jego [fałszywi poplecznicy] przybierają postać sług sprawiedliwości.” (2Kor. 11:13-15) Takie samo odniesienie do Szatana zawarto w 2Kor. 2:11: „Aby nas szatan nie podszedł; jego zamysły są nam dobrze znane.”

XII. Jakuba 2:19
„Ty wierzysz, że Bóg jest jeden? Dobrze czynisz; demony również wierzą i drżą.”

KWESTIA: Ten fragment listu Jakuba cytowany jest (m. in. przez Ś.J. – „The Watchrawer” Strażnica, Aug. 1962, No. 15, Vol. LXXXIII, s. 477) na poparcie rzeczywistej egzystencji demonów jako osobowych bytów – emisariuszy Szatana

OBJAŚNIENIE:
1. Ten werset wydaje się być uczynioną przez Jakuba aluzją do demonów wypędzanych przez Jezusa Chrystusa i jego uczniów (Mk 3:11; Łuk. 4:34,41)
2. Kontekst wypowiedzi wskazuje na troskę o związek pomiędzy wiarą a uczynkami (wersety 14-18). Osoby demoniczne lub opętane przez demony posiadały wystarczającą „ilość” zdrowego rozsądku aby „trzęsąc się” uznać Jezusa za Syna Bożego, nie mniej jednak ich wiara nie była poparta właściwymi uczynkami. Np. Gadareńczycy byli „bardzo groźni, tak iż nikt nie mógł przechodzić tą drogą.” (Mat. 8:28). Jeżeli wierzący, do których Jakub adresował swe słowa, nie potrafili „przypieczętować” swych przekonań odpowiednimi czynami, to tak naprawdę ich wiara nie była w niczym lepsza od tej, jaka cechowała opętanych.
3. Nie ma więcej w Piśmie Świętym żadnej wzmianki sugerującej, że demony rzeczywiście wierzą i trzęsą się. Demonami, które mówiły były w rzeczywistości rzekomo opętane osoby (zob. Mk. 5:9 – „Odpowiedział mu: Na imię mi Legion, gdyż jest nas wielu.”). Być „opętanym przez demona” to inaczej mówiąc „odejść od zmysłów, być szalonym” (Jana 8:48; 10:20). Podobnie „opętanie przez demona” opisuje tak naprawdę jedynie dolegliwość ciała (np. ślepotę – Mat. 12:22; epilepsję – Mk. 9:17-22; brak mowy – Mat. 9:32-33).

XIII. 1 Piotra 5:8
„Bądźcie trzeźwi, czuwajcie! Przeciwnik wasz, diabeł, chodzi wokoło jak lew ryczący, szukając kogo by pochłonąć.”

KWESTIA: Także ten werset jest cytowany na poparcie doktryny, według której diabeł jest zbuntowanym aniołem.

OBJAŚNIENIE:
1. Ten fragment Listu Piotra wcale nie stwierdza, że diabeł jest zbuntowanym aniołem. Diabeł jest tutaj przyrównany do ryczącego lwa, ale w innych miejscach Pisma Świętego znajdujemy jednak opisy ludzi, a nie aniołów, których porównuje się z tymi niebezpiecznymi zwierzętami (np. Psalm 22:12-14; 57:5; Przyp. 28:15).
2. Greckie słowo „antidikos” oddane jako „przeciwnik” oznacza „przeciwnika w prawie”* , natomiast wyraz „diabolos” przetłumaczone jako „diabeł” wskazuje na „oskarżyciela, oszczercę”*. Dlatego też „ryczący lew” tak naprawdę jest przeciwnikiem prawa, który złośliwie oskarża. Pod jego postacią kryje się nikt inny jak rzymski rząd. Prześladowania chrześcijan pod wodzą Nerona i Dioklecjana są dobrze udokumentowane.
*Robert Yang, Analytical Concordance to the Holy Bible, (London: Lutterworth Press, 1965).
3. Jeśli argumentuje się, że za prześladowaniami uczniów Jezusa kryje się rzeczywiście diabeł, to na podstawie Pisma należałoby to udowodnić.
4. W pierwszym swym liście Piotr wyraża troskę o niezłomność zboru, która to miała być w najbliższym czasie poddana ciężkiej próbie. Nawołuje on: „Przeciwstawcie mu się, mocni w wierze, wiedząc, że te same cierpienia są udziałem braci waszych w świecie.” (1Piotra 5:9); „Najmilsi! Nie dziwcie się, jakby was coś niezwykłego spotkało, gdy was pali ogień, który służy doświadczeniu waszemu.” (1Piotra 4:12). Zobacz też 1Piotra 4:16-19.
5. Paweł miał podobne spotkanie z ryczącym lwem (2Tym. 4:17), ale ten lew z pewnością nie był upadłym aniołem lecz cesarskim trybunałem, z którego to paszczy apostoł został wyrwany (2Tym. 4:16-17). Paweł został także uwolniony, nie od wpływu zbuntowanego anioła, ale prześladowań i udręk jakie spotkały go w Antiochi, Ikonum, i Listrze, o których napisał, iż „…ze wszystkich wyrwał mnie Pan! Tak jest wszyscy, którzy chcą żyć pobożnie w Chrystusie Jezusie, prześladowanie znosić będą. Ludzie zaś źli i oszuści coraz bardziej brnąć będą w zło, błądząc sami i drugich w błąd wprowadzając.” (2Tym. 3:11-13)

XIV. 2 Piotra 2:4
„Bóg bowiem nie oszczędził aniołów, którzy zgrzeszyli, lecz strąciwszy do otchłani, umieścił ich w mrocznych lochach, aby byli zachowani na sąd.”
Judy 6
„Aniołów zaś, którzy nie zachowali zakreślonego dla nich kręgu, lecz opuścili własne mieszkanie, trzyma w wiecznych pętach w ciemnicy na wielki dzień sądu.”

KWESTIA: Jedna z publikacji Ś. J. interpretuje powyższe wersety w sposób:
Przed potopem za dni Noego niektórzy spośród duchowych „synów Bożych” zmaterializowali się, czyniąc z siebie mężczyzn, i w ten sposób opuścili swoje miejsc w niebie jako stworzenia duchowe przybierając ciała ludzkie. Ale dlaczego tak uczynili? Aby cieszyć się ludzkimi namiętnościami poprzez poślubianie pięknych córek ludzkich… Kiedy potop w czasach Noego zniszczył cały niegodziwy rodzaj ludzki, niewierni aniołowie pozbyli się swych ludzkich ciał i powrócili do sfery duchowej. Ale nie pozwolono im już ponownie stać się częścią Bożej organizacji jaką tworzyli święci aniołowie. Zamiast tego doświadczyli poniżenia i strącono ich do duchowych ciemności (2Piot. 2:4). Po potopie, Bóg nie zezwolił tym demonicznym aniołom ponownie przybrać ludzkich ciał jak to uczynili wcześniej. Jednak ciągle dzierżą oni niebezpieczną moc, którą wykorzystują zarówno przeciwko mężczyznom jak i kobietom. W rzeczywistości Szatan przy pomocy tych demonów „zwodzi cały świat” (Obj. 12:9)
Na podstawie The truth that leads to Eternal Life, Prawda, która prowadzi do życia wiecznego, (Brooklyn, New York: Watchtower Bible and Tract Society of N.Y. Inc., Int. Bible Students Ass., 1968) s.58-59.

OBJAŚNIENIE:
1. Powyższa publikacja zakłada, nie opierając się na żadnym materiale dowodowym, iż:
a) „Aniołowie” którzy zgrzeszyli byli stworzeniami duchowymi. Słowo greckie „aggelos” przetłumaczone jako „anioł” oznacza „posłańca, przedstawiciela”*, i jest ono stosowane zarówno w odniesieniu do ludzi jak i Bożych posłańców. W stosunku do ludzi użyto tego określenia m. in. w: Mat. 11:10; Łuk. 7:24,27; 9:52; Jak. 2:25.
*Robert Yang, Analytical Concordance to the Holy Bible, (London: Lutterworth Press, 1965).
b) Określenie „Synowie Boży” musi odnosić się do niebiańskich aniołów. (W odniesieniu do ludzi użyto tego miana w 5Mojż. 14:1; Pslamie 82:6; Oz. 2:1; Łuk. 3:38; Jana 1:12; 1Jana 3:1)
c) „Aniołowie którzy zgrzeszyli” nadal mogą używać swej niegodziwej mocy pomimo faktu, że są oni „trzymani w wiecznych pętach”. (Po co tak naprawdę kłopotać się „ograniczaniem wolności” tych aniołów, skoro [jak twierdzą Ś. J.] i tak mogą oni wykorzystywać swą siłę wobec ludzi.)
2. Przedstawieni, w omawianych fragmentach Słowa Bożego. aniołowie są ludźmi, a nie aniołami Bożymi. Wskazują na to fakt, iż jak mówi pismo „Zapłatą za grzech jest śmierć” (Rzym. 6:23). Gdyby posłańcy niebiańscy byli grzesznikami to by umarli. Ale Mesjasz mówi o nich, że są nieśmiertelni (Łuk. 20:36). Tak więc, aniołowie, którzy zgrzeszyli są ludźmi, a nie bytami z nieba.
3. Wszelka opisana w Biblii egzystencja jest egzystencją cielesną. Jeśli się twierdzi, iż ktoś może się „materializować” i „dematerializować (rozpływać)” to należałoby to na podstawie Pism udowodnić.
4. Istnieje dowód, że ci ludzcy posłańcy (aniołowie) to 250-ciu książąt spośród zgromadzenia Izraela, którzy to przewodzili buntowi Koraha, Datana i Abirama (4Mojż. 16). Rozważ poniższą argumentację:
a) Byli oni „aggeloi” (aniołami) ponieważ zostali oni wyznaczeni „do służby w przybytku Pańskim” i mieli „stawać przed zborem, aby im służyć” (werset 9)
b) Ich „godnością” (BT) było wyznaczenie na „książąt” „przywódców” ludu izraelskiego (4Mojż. 16:2)
c) Opuścili swój „krąg” kiedy wyciągnęli rękę po kapłaństwo (4Mojż. 16:10).
d) Zostali umieszczeni w „mrocznych lochach”* kiedy zostali żywcem pochłonięci przez ziemię (4Mojż. 16:31-33).
* Greckim słowem dla „mrocznych lochów” (2Pitr. 2:4) jest „tartarus” , które to tylko raz pojawia się w tym fragmencie Pisma. W powszechnej mitologii oznacza ono niższy poziom piekła („hades”). Jest to dokładnie to miejsce, w którym znaleźli się Korah, Datan i Abiram kiedy zostali „połknięci” przez ziemię. Zobacz James Hasting (ed.), Dictionary of the Bible (New York: Charles Scribner’s Sons, 1963), s. 319.
e) „Zgrzeszyli” roszcząc sobie prawo do kapłaństwa (4Mojż. 16:10,35).
f) Są zachowani na sąd, któremu przewodzić będzie Jezus Chrystus (2Tym. 4:1).
5. Łatwo zauważyć, że w Liście Piotra opis „grzesznego czynu aniołów” został „umiejscowiony” przed wydarzeniami z czasów Noego (2Piotr. 2:4-5), podczas gdy w Liście Judy, sprawozdanie to pojawia się już po wyjściu Izraelitów z Egiptu (Judy 5-6). Istnieje zbyt wiele podobieństw pomiędzy tymi dwiema relacjami aby nie dojść do wniosku, iż opisują one to samo zdarzenie. Raczej tekst zapisany w Liście Judy należałoby uznać za ten, który przedstawia chronologiczny porządek wydarzeń, ponieważ w wersetach 5 i 6 oryginalny tekst grecki jest połączony ze sobą syntaktycznie wskazując w ten sposób na porządek historyczny opisanych zdarzeń. Dlaczego więc mamy do czynienia z odwróceniem tej kolejności w relacji Apostoła Piotra? Ponieważ w Liście Piotra werset 4 drugiego rozdziału połączony jest z wersetem 1. „Lecz byli też fałszywi prorocy między ludem [starożytnym Izraelem], jak i wśród was będą fałszywi nauczyciele…” Wersy 2 i 3 nawiązują do pojawiania się fałszywych przewodników ludu, ale werset 4 powraca do treści wersetu 1 i ilustruje Boży sąd dokonany na fałszywych prorokach Izraela. W wersetach 5-7, Piotr natchniony Duchem Świętym, opisuje kolejne wybrane wydarzenia z historii Starego Testamentu.

XV. Judy 9
„Tymczasem archanioł Michał, gdy z diabłem wiódł spór i układał się o ciało Mojżesza, nie ośmielił się wypowiedzieć bluźnierczego sądu, lecz rzekł: Niech cię Pan potępi.”

KWESTIA: Werset ten jest cytowany na dowód, że diabeł jest osobowym, ponadludzkim bytem.

OBJAŚNIENIE:
1. Generalnie naucza się, iż troską diabła są ludzkie dusze, a ten diabeł zabiega natomiast o ciało Mojżesza. Skąd u diabła takie zainteresowanie ludzkimi zwłokami?
2. Czasami argumentuje się, że diabeł chciał doprowadzić Izraela do bałwochwalstwa poprzez kult mojżeszowego ciała, ale taki przypuszczenie musi być już na wstępie odrzucone z uwagi na brak poparcia takiego założenia w Piśmie Świętym. Sugeruje się również, że Juda czyni tutaj aluzję do apokryfu – „Założenia Mojżesza”, nie mniej jednak nie ma żadnych dowodów, że Juda napisał swój list po powstaniu tego apokryficznego dzieła. Niektórzy krytycy zakładają, iż Juda nawiązuje tutaj do „Targum Jonatana”, ale z kolei ta praca nie czyni żadnych aluzji do diabła czy jakiś sporów o ciało Mojżesza.
*Istniejący tekst cytowany przez pierwszych pisarzy „Chrześcijan” głosi: „Po tym jak Mojżesz umarł na górze, posłano Michała archanioła aby zabrał ciało. Dlatego diabeł chcąc go oszukać, powstrzymał go mówiąc ‘Ciało należy do mnie jako do pana wszystkich materialnych rzeczy’ lub ze względu na wymordowanie Egipcjan bluźniących przeciwko świętemu mężowi i proklamowaniu go mordercą. Anioł, nie mogąc zdzierżyć bluźnierstwa przeciw świętemu, rzekł do diabła, „Bóg cię zgani!’” H.W., „The Apocryphal Associations of the Epistle of Jude”, „Apokryficzne Powiązania Listu Judy”, The Testimony Magazine, (June, 1964), Vol. 34, No. 402, s. 188-189.
** Istnieją inne powody aby odrzucić pogląd, iż Juda cytuje korzystając z „Założeń Mojżesza”:
a) Prawie każdy werset Listy Judy ma swój odpowiednik w drugim Liście Piotra (Można założyć, że Juda napisał swój list po Piotrze ponieważ Judy 17-18 wzięto z 2Piotr. 3:2,3). Piotrowym „ekwiwalentem” odnoszącym się do „diabła” z relacji Judy jest zwrot „nie wydają na nich” (2 Piotr. 2:11), w ten sposób wskazując, że „diabeł” w sprawozdaniu Judy „przybiera” liczbę mnogą a nie pojedynczą, jak ma to miejsce w „Założeniach Mojżesza”
b) Spór do którego czyni aluzje Piotr ma miejsce „przed Panem” (2Piotr. 2:11) podczas gdy „Założenia Mojżesza” lokują całe opisane wydarzenie na szczycie góry, gdzie umiera Mojżesz.
c) Jeżeli Juda czyniłby aluzję do dzieła apokryficznego, to wtedy jego argumentacja nie miałaby sensu. Jeśli potężny anioł miałby się powstrzymywać od udzielenia nagany ponadludzkiej istocie jaką rzekomo jest diabeł to jak „słudzy Jezusa” mieliby podjąć „walkę o wiarę, która raz na zawsze została przekazana świętym.” (Judy 3)?
3. Istnieją dwie „linie” dowodowe, które wskazują, że diabeł jest istotą ludzką a nie jakimś nadludzkim bytem. Listy Judy i 2 Piotra posiadają tak wiele podobieństw, iż Judy 8,9 może być odczytywane jako wzmocnienie wypowiedzi zawartej w 2 Piotra 2:10,11,2. Oczywistym jest, że opis z listu Piotra dotyczy ludzi, dlatego też relacja zawarta w paralelnym wersecie listu Judy także musi odnosić się do człowieka (zob. pkt. 2 ppkt. a) i por. z Judy 16, 19)
4. Druga linia dowodowa opiera się na rozumowaniu mającym na celu ukazanie, że „ciało Mojżesza” przedstawia Jozuego, arcykapłana sprawującego swą służbę w czasach Ezdrasza i Zachariasza, a diabeł reprezentuje grupę wyłączonych ze swego urzędu kapłanów. Na podstawie wymienionych niżej zbieżności łatwo zauważyć, iż Juda cytuje księgę Zachariasza 3:2:

Zachariasza 3 Judy
Anioł Pański Archanioł Michał
Szatan Diabeł
Niech cię zgromi Pan, który obrał Jeruzalem! Niech cię Pan potępi.
Głownia wyrwana z ognia Wyrywają ich z ognia (werset 23)

Potomkowie kapłanów zostali usunięci z urzędu kapłańskiego ponieważ nie byli oni w stanie udokumentować swego pochodzenia (Ezdr. 2:62). Można wywnioskować, iż ta antagonistyczna grupa została przedstawiona jako diabeł. Kapłani prawdopodobnie zwrócili się do Jozuego z oskarżeniem: Dlaczego ty masz być Arcykapłanem? Gdzie są twoje szaty kapłańskie? (Bez wątpienia zawieruszyły się podczas niewoli babilońskiej) Stąd komentarz anioła Pańskiego: „Zdejmijcie z niego brudną szatę! Do niego zaś rzekł: Oto ja zdjąłem z ciebie twoją winę i każę cię przyoblec w szaty odświętne.” (Zach. 3:4) Juda czyni aluzję do tego wydarzenia w swym ataku na tych, którzy „burzą” Wiarę.
5. Wyrażenie „ciało Mojżesza” prawdopodobnie odnosi się do Arcykapłana Jozuego. Greckie słowa „soma” może być oddane jako „niewolnik” jak to ma miejsce w Obj. 18:13. Porównaj Hebr. 10:5 z Psalmem 40:7 gdzie zawarto aluzję do „przywiązania” niewolnika do swego pana przez przekłucie ucha (2Mojż. 21:2-6); Zobacz także Rzym. 6:6 gdzie „grzeszne ciało” wskazuje na „niewolnika grzechu”. Arcykapłan Jozue był „symbolicznym” sługą (niewolnikiem) Mojżesza ponieważ podlegał prawu, które nadał Mojżesz.

XVI. Objawienie 12:7-9
„I wybuchła walka w niebie: Michał i aniołowie jego stoczyli bój ze smokiem. I walczył smok i aniołowie jego.
Lecz nie przemógł i nie było już dla nich miejsca w niebie.
I zrzucony został ogromny smok, wąż starodawny, zwany diabłem i szatanem, który zwodzi cały świat; zrzucony został na ziemię, zrzuceni też zostali z nim jego aniołowie.”

KWESTIA: Ten fragment proroctwa Jana jest fundamentalnym tekstem dla tych, którzy argumentują z przekonaniem, iż diabeł jest zbuntowanym aniołem. Jedna z publikacji Ś.J. oddaje to w ten sposób:
„W Edenie Szatan posłużył się wężem. Dlatego też Biblia określa Diabła, lub Szatana mianem ‘węża starodawnego’, ponieważ to on był tym, który faktycznie zapoczątkował bunt i zło na ziemi – Obj. 12:9.”
Na podstawie The truth that leads to Eternal Life, Prawda, która prowadzi do życia wiecznego, (Brooklyn, New York: Watchtower Bible and Tract Society of N.Y. Inc., Int. Bible Students Ass., 1968) s.57.
„Chrystus więc usunął Szatana z nieba [1914], z miejsca rządu, rzucając go w dół w okolice ziemi, co miało być początkiem kompletnego pozbawienia diabła możliwości działania. W niebiosach rozległa się wspaniała nowina: ‘Teraz nastało zbawienie, i moc, i panowanie Boga naszego, i władztwo Pomazańca jego.’ Ale co miało się stać z ziemią? ‘Biada ziemi i morzu, gdyż zstąpił do was diabeł pałający wielkim gniewem, bo wie, iż czasu ma niewiele.’ (Obj. 12:5,7-10,12)”
Na podstawie The truth that leads to Eternal Life, Prawda, która prowadzi do życia wiecznego, (Brooklyn, New York: Watchtower Bible and Tract Society of N.Y. Inc., Int. Bible Students Ass., 1968) s.83.

OBJAŚNIENIE:
1. 12 rozdział księgi Objawienie jest podstawowym tekstem Pisma Świętego, na którym znamienita większość wyznań chrześcijańskich buduje swą doktrynę o szatanie jako upadłym aniele. Ponieważ diabeł został tu powiązany z wężem (werset 9) na tej podstawie argumentuje się, iż szatan posłużył się tym zwierzęciem aby doprowadzić do upadku człowieka (1Mojż. 3) Argumentuje się dalej, że diabeł musi być aniołem ponieważ jego kohorty zostały nazwane aniołami (werset 9). Już na wstępie należałoby wskazać na słabość całej tej argumentacji:
Dlaczego ujawnienie tożsamości diabła zostało zachowane aż do ostatniej księgi Słowa Bożego, gdzie ponadto uczyniono to w sposób metaforyczny? Nawet najbardziej zapalony „zwolennik” upadłego anioła musi przyznać, iż przedstawiony tu smok ma charakter symboliczny. „Ogromny rudy smok, mający siedem głów i dziesięć rogów” (Obj. 12:3) – nie jest opis, który od razu powiązalibyśmy z aniołem – upadłym bądź jeszcze innym. Wiele wersetów Pisma szczegółowo opisuje przestrogi skierowane do narodu Izraela aby nie popadł w nieposłuszeństwo (np. 2Mojż. 32; 3Mojż. 26; 4Mojż. 16; 5Mojż. 28), ale żaden z nich nie zawiera ostrzeżenia przed tym, który według powszechnej nauki jest prawdziwym podżegaczem – Szatanem Diabłem. Podobnie Nowy Testament poświęca wiele uwagi grzechowi oraz naturze człowieka (np. Rzym. 7) i właśnie tam gdzie należałoby się spodziewać informacji na temat szatana, nie znajdujemy w tym miejscu nawet najmniejszej wzmianki o takim stworzeniu. Dlatego też ze względu na tak ubogi materiał dowodowy w kontekście tego gdzie taki materiał winien być zawarty, należałoby uznać, iż język w jakim spisano księgę Objawienia jest językiem symbolu.
2. O diable z Obj. 12 nigdzie nie mówi się, że jest on upadłym aniołem. Szatan został tutaj przedstawiony jako czerwony smok, a nie upadły anioł. Dlatego też jeżeli zakłada się, iż czerwony smok jest symboliczną prezentacją upadłego anioła, to należałoby przedstawić dowód takiego założenia. Rozważany ustęp Pisma Świętego nigdzie nie stwierdza, że Szatan jest upadłym aniołem, dlatego też taka interpretacja istoty diabła jest jedynie domysłem.
3. Niektórzy zakładają, iż Szatan został strącony z nieba przed stworzeniem człowieka. Zgodnie z treścią Apokalipsy takie założenie jest anachronizmem ponieważ księga ta została napisana około roku 96 n.e., a zgodnie z tym co czytamy w Obj. 1:1 opowiada ona o wydarzeniach, które mają się „stać wkrótce” (tzn. w przyszłości w odniesieniu do roku 96 n.e.).
4. Polemika nad treścią 12 rozdziału księgi Objawienia wymaga dokonania wyraźnego odróżnienia pomiędzy tym co dosłowne i tym co symboliczne. Dlatego też już przed samą dyskusją należałoby ustalić kryteria lub powody takiego rozróżnienia. Dowolne traktowanie dosłownych i metaforycznych wypowiedzi w księdze pełnej symboli może skutkować wynajdowaniem poparcia dla wielu innych błędnych założeń.
5. Brak rozróżnienia pomiędzy tym co literalne a tym co zostało przedstawione w sposób metaforyczny jest podstawą argumentacji opartej na wersetach z Obj. 12, które to rzekomo wskazują, iż diabeł jest upadłym aniołem. Wskazano na to w poniższym podejściu do zagadnienia, którego celem jest ustalenie krok po kroku, iż smok, niebo oraz walka mają wymiar symboliczny i nie powinny być odczytywane dosłownie:
a) Skoro diabeł to „ogromnym rudy smok, mający siedem głów i dziesięć rogów, a na jego głowach siedem diademów; A ogon jego zmiótł trzecią część gwiazd niebieskich i strącił je na ziemię” (wersety 3-4), to czy zgodnie z tym co czytamy należy przyjąć, iż przedstawiony opis jest dosłowny czy też nie?
Jeżeli ktoś jednak uznałby powyższą relację za dosłowną, to równie dobrze można by było dowodzić o literalnym rzucaniu gwiazd na ziemię.
b) Zakładając, że przyznamy, iż smok jest określeniem metaforycznym, to nasuwa się pytanie czy niebo przedstawione w wersecie 7 także jest figurą językową? (odpowiedź najprawdopodobniej zabrzmi „nie”). Tak więc należałoby zbadać użycie słowa „niebo” we wcześniejszych wersetach rozdziału aby wykazać konsekwencję lub jej brak przy udzielaniu takiej właśnie odpowiedzi (pamiętając o rozróżnieniu pomiędzy tym co dosłowne a tym co symboliczne, którego to kryterium należałoby ustalić przy rozpoczęciu dyskusji). Czy niebo z wersetu 1 jest symboliczne? (odpowiedź musi brzmieć „tak” ponieważ niemożliwym jest aby opis kobiety odzianej w słońce i posiadającej księżyc pod swoimi stopami był literalny). Czy niebo opisane w wersecie 3 jest tym samym czy innym niebem niż to z wersetu 1? Konsekwencja wymaga aby podać odpowiedź twierdzącą w przeciwnym wypadku należałoby dowieść na jakiej podstawie stwierdza się coś przeciwnego oraz czy dokonano tu oceny według tego samego kryterium, ustalonego przed rozpoczęciem dyskusji? Przyjmując, iż niebo z wersetu 3 jest jednak przenośnią, to pozostało tylko, na drodze takiego samego rozumowania (zgodnie z logiką), wykazać, że niebo wskazane w wersecie 7 jest tym samym niebem, a więc też jest użyte w sposób symboliczny.
c) Skoro „smok” i „niebo” zostały użyte w sposób metaforyczny to „walka” także musi być metaforą ponieważ nie można przeprowadzić literalnej bitwy w symbolicznym miejscu i z symbolicznym wojownikiem.
6. Jezus nie wierzył, iż niebiosa mogą być miejscem zamieszkania zbuntowanego anioła a w dalszej kolejności polem bitewnym ponieważ nauczał on swych naśladowców aby modlili się słowami: „Przyjdź Królestwo Twoje, Bądź wola Twoja, jak w niebie, tak i na ziemi.” (Mat.6:10)
7. Jeżeli Szatan posiadał dostęp do tronu Bożego w niebie aż do roku 1914, jak uczą Ś.J., to jak on mógł tak długo wytrwać przed Bożym obliczem skoro oczy Stwórcy „są zbyt czyste, aby mogły patrzeć zło.” (Hab. 1:13, Psalm 5:5)
8. Jeśli diabeł jest zbuntowanym aniołem nie chcącym poddać się woli Bożej, to jaką mamy gwarancję, że wierzący wyniesieni wraz z Chrystusem do chwały, którzy to będą „równi aniołom” (Łuk. 20:35-36), zaznawszy daru nieśmiertelności, w podobny sposób nie powstaną przeciwko autorytetowi Wszechmocnego.
Należy zauważyć, że greckie słowo „aggelos” przetłumaczone na „aniołowie” (wersety 7,9) może odnosić się zarówno do ludzi jak i aniołów Bożych. Wyraz ten oznacza „posłańca, przedstawiciela”.*
*Robert Yang, Analytical Concordance to the Holy Bible, (London: Lutterworth Press, 1965).
Wyrazu „aggelos” użyto dla oznaczenia ludzkich posłańców lub przedstawicieli w: Mat. 11:10; Łuk. 7:24,27; 9:52; Jak. 2:25.
9. Niniejsze rozważanie miało na celu znalezienie odpowiedzi na pytanie czy Obj. 12 uczy o egzystencji upadłego anioła, diabła? Chociaż można by tu było pokusić się o wyjaśnienie zawartych w tym rozdziale treści, to takie podejście mogłoby jednak wprowadzić do dyskusji zbyt wiele dodatkowych wątków i zagadnień, które w ostateczności prawdopodobnie przysłoniłyby główny temat podjętej polemiki.